Canlıların yaşam alanı olan ve varlıklarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmelerinin teminatı olan çevre, özellikle sanayileşmenin, teknolojik gelişmelerin ve aşırı nüfus artışının etkisiyle sınırsız bir kaynak olarak görülmekte ve kontrolsüz bir şekilde hızla tüketilmektedir. Oysa hem bugünün hem de gelecek nesillerin erişilebilir ve yaşanabilir bir çevreye ihtiyacı bulunmaktadır. Bu husus dikkate alındığında çevre hakkının, doğal olarak bir insan hakkı olduğu gerçeği ortaya çıkmaktadır. Çevre hakkının güvenceye alınmasında ise hem bireylerin hem de devlet kurum ve kuruluşlarının, özel sektörün ve sivil toplum kuruluşlarının görev, yetki ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın konusunu çevre hakkı, uluslararası düzenlemelerde çevre hakkı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Berlin Eyalet Belediyesinin çevre hakkı kapsamındaki görev ve sorumlulukları ile uygulama örnekleri oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı ise iki ülke özelinde, vatandaşa en yakın yönetim birimi olan belediyelerin çevre hakkı ile ilgili uygulamalarını ortaya koymak, farklılıkları dikkate alarak öneriler sunmaktır. Önerilerin küresel bir nitelik kazanan çevre sorunlarının önlenebilmesi ve gelecek nesillere daha sağlıklı, sürdürülebilirliği sağlanmış bir yaşam alanı bırakılması adına yapılacak araştırmalara ışık tutacağı düşünülmektedir v GENERAL KNOWLEDGE ABSTRACT English

KRONİK Doğal, Kültürel Varlıklar ve AKP: Orman Alanlarının Satışı, Sit Alanlarının İmara Açılması Bülent Duru Onca yılın liberal iktidarlarından sonra AKP gibi "milliyetçi-maneviyatçı" bir partinin yönetime gelmesi kent ve çevre sorunları için bir umut işareti olarak görülebilirdi. 12 Eylül sonrası askeri yönetim döneminde, bütün doğal, tarihi, kültürel değerlerin döviz sıkıntısını giderecek bir ekonomik kaynak olarak ele alındığı, bu yolda, Turizmi Teşvik Kanunu gibi doğal varlıklardan gelir elde etmeye yönelik yasal düzenlemelerin birbiri ardına yaşama geçirilmeye başlandığı bilinmekte. Özellikle ANAP döneminde ve sonrasında bu politika sürdürülmüş, nükleer santral projeleri, altın arama faaliyetleri, otoyol yapımlarında da görülebileceği gibi, ekoloji/ekonomi ikileminde tercihler hep ikincisinden yana kullanılmıştı. Oysa AKP iktidarı liberal hükümetlere tepki olarak doğmuştu; dolayısıyla bütün alanlarda öncekilerden farklı olması bekleniyordu. Üstelik eski İstanbul Belediye Başkanı R. Tayyip Erdoğan'ın, başkanlığı sırasında Boğaz için üçüncü köprü yerine tüpgeçiti savunması ya da Koç Üniversitesi'nin ormanlık alanda kurulmasına karşı çıkması gibi "yeşil" yönleri de bulunmaktaydı. Ancak aradan geçen yaklaşık bir yıl gösteriyor ki, kendisini "muhafazakar demokrat" olarak tanımlayan yeni hükümet kent ve çevre politikalarında liberal politikaları uygulamada önceki iktidarları epeyce geride bırakmaktadır. Bu kadar kısa bir süre içinde, orman alanlarının özelleştirilmesi; sit alanlarının imara açılması; kıyı alanlarında özel mülkiyete olanak tanınması; sulak alanlarda, kıyılarda, turizm yörelerinde, sit alanlarında madencilik faaliyetlerine izin verilmesi gibi konuların gündeme getirilmesi ve çok sayıda yasa tasarısının hazırlanması bunun kanıtlarından yalnızca birkaçı. Aslında doğal değerlerin ekonomik getiri uğruna bir kaynak olarak değerlendirilmesi düşüncesi AKP'nin kendi hükümet programında özellikle vurgulanan bir konu. Bir başka biçimde belirtmek gerekirse, AKP iktidarı, daha en başında, hükümet kurulurken çevresel değerlerin ekonomik etkinlikler için kullanılacağını açıklamıştı. Her ne kadar Kasım 2002'de işbaşına gelen 58. Gül Hükümeti Programı'nda, "doğal ve çevresel varlıkların korunmasından", "gelecek kuşaklara yaşanabilir bir coğrafya bırakmaktan" söz edilse de, Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde Mart 2003'de kurulan 2. AKP Hükümeti Programı'nda, çevre sorunları yalnızca, rekabeti engelleyen kısıtlamaların kaldırılması bahsinde anılmakta, doğal değerler birer sermaye stoğu olarak görülmektedir:

Giriş Bu çalışma Türkiye'de çevre hakkının durumunu, doğal değerleri ve kentsel alanları olumsuz yönde etkileyen uygulamalar üzerinden değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu doğrultuda önce çevre hakkının niteliği ve kapsamı üzerinde durulacak, ardından yürütülen ekonomi politikalarının doğal ve kültürel varlıklar üzerindeki baskısına değinilecek ve en sonda da büyük yatırımlar sırasında çevre hakkının nasıl ihlal edildiği, bireylerin hakka erişimine getirilen sınırlamaların neler olduğu ortaya konmaya çalışılacaktır. Türkiye'de çevre hakkına erişimin önündeki engelleri sergilerken enerji, sanayi, madencilik, konut ve turizm alanlarındaki sayısız projede karşılaşılan durumları bütünüyle aktarmak olanaksız olduğundan daha çok Üçüncü Köprü, İstanbul Havalimanı, Kanal İstanbul gibi büyük projelerden seçilen örnekler üzerinde durulacaktır. * Bülent Duru, Türkiye'de Çevre Hakkı İhllalleri, halagazeteciyiz.net, 18 Eylül 2020 https://halagazeteciyiz.net/2020/09/18/turkiyede-cevre-hakki-ihlalleri/

Fas’ın eski başkenti Marakeş’te başlayan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) 22. Taraflar Konferansı (COP22), 18 Kasım 2016 Cuma günü son buldu. Bu yazımızda COP22’yi yakından takip eden biz gençleri ilgilendiren konuları ve COP22 özetini istifadenize sunmaya çalışacağım.
Peki, Taraflar Konferansında (COP22’de) hangi konular konuşuldu?
...

Cumhuriyet tarihinin onda birine denk gelen bir zaman dilimi boyunca iktidarı elinde tutan AKP'nin "en tutarlı" politikalara sahip olduğu alanın çevre olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Ekonomi, uluslararası ilişkiler gibi konularda kimi zaman değişken politikalar izlese, kimi zaman şaşırtıcı çıkışlarda bulunsa da, partinin çevre politikası konusunda izlediği yön, aldığı tutum hiç değişmemiştir. Bu duruşu şöylece özetleyebiliriz: AKP'nin çevre politikası ve doğal varlıklarla kurduğu ilişki, AB giriş sürecinin gerekleri, zorunlulukları ile parti tabanının beklentileri, istekleri arasında sıkışıp kalmıştır. Bundan dolayı da düzenli aralıklarla, çevreyi koruyucu yönde hazırlandığı izlenimi veren, başlığında çevre korumaya ilişkin göndermeler bulunan ve içinde mutlaka "sürdürülebilir kalkınma" sözünün geçtiği bir düzenlemeyi gündeme taşımakta ama sonradan ya birkaç maddeyle yasa metnini sulandırmakta ya da ilk başta görülmeyecek biçimde sermaye lehine boşluklar yaratmaktadır. Son günlerde sıkça konuşulan, "Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu" tasarısı da söz konusu eğilimin bir yansıması sadece.

Enfeksiyon ekolojik açıdan iki tür arasında görülen bir ilişki biçimidir ve diğer ilişkiler gibi tarafların ve ortamın özelliklerine bağlı olarak ortaya çıkmakta ve şekillenmektedir. Tür olarak insan, gelişimi süresince yaşantısını ve bulunduğu ortamı değiştirdikçe farklı patojenlerle karşı karşıya kalmış; taşıdığı enfeksiyonların çeşitliliği ve ağırlığı zaman içinde değişmiştir.

The Mediterranean region is highly vulnerable to undesired consequences of global warming triggered by industrialization, urbanization, and mostly fossil energy consumption. However, the region has also great renewable energy generation potential such as solar and wind, which enables countries in the region to considerably mitigate CO 2 emissions, the main driver of global warming. Developing countries around the world have less impact on carbon emissions than the developed Global North. Therefore, developing countries in the Mediterranean region are affected by the carbon burden of the first industrialized and developed European countries. This study investigates the role of economic growth, fossil and renewable energy consumption, and urbanization of developing Mediterranean countries in CO 2 emissions by using annual data covering 1995-2016 period. To this end, it follows a STIRPAT model including gross domestic product per capita, urbanization, and renewable and nonrenewable energy consumption. Considering cross correlation among countries, panel data methodologies are employed to estimate how carbon emissions respond to increase in gross domestic product, urbanization, and disaggregated energy consumption. Empirical results reveal that gross domestic product and fossil energy increase CO 2 emissions; urbanization and renewable energy decrease CO 2 emissions.

Giderek derinleşen iklim krizini tartışmak için Glasgow’da toplanan 26. Taraflar Konferansı’nın iki temel amacı var. İlki, iklim değişikliğine yol açan sera gazı emisyonlarını azaltmak, ikincisi de zengin ve yoksul ülkeler arasında iklim adaletine dayanan politikaları başarmak. Açmaz şu ki bu amaçları gerçekleştirmesi beklenen politika araçları, emisyon ve iklim adaletsizliği sorunlarını yaratan sermayeyi kutsuyor ve yeniden üretiyor. Yani sermaye çözüm politikası olarak da kendi suretinde bir dünya yarattı.
COP26'da sermayenin gelişmesi için hangi fırsatların doğacağı konusu, yani küresel finans sektörünün vaatleri, hangi araçları sunacağı, hizmet edeceği pazarlar, "dirençli bir dünya"nın yaratılmasının finansmanı tartışmaya açılacak.

Sosyal sorumluluk kapsamında yerel yönetimler, içe ve dışarıya karşı sorumluluklar bağlamında; hukuksal, etik, ekonomik sorumluluklar gibi değişik sınıflandırmalara tabi olmakta, ayrıca bu konular kendi içinde; çalışanların hakları, toplum hizmeti, tüketiciyi koruma, eğitim ve sosyal yardımlar, kent planlaması, kültür ve sanat etkinlikleri ve benzeri etkinlikler şeklinde sınıflandırılabilmektedir.

Artık günümüzde, doğayı bilinçsizce kullanma anlayışı geçerliliğini yitirmiş, yeni ve çok boyutlu bir yaklaşım başlamıştır. İnsanı ve yaşadığı çevreyi yeni baştan gözden geçirip, yeni bir zihniyet ve hayat tarzı geliştirmek zorunlu hale gelmiştir. Çevre bilinci ve kavramı bu düşüncenin sonucudur. Günümüzde insan ile evren arasında bir barış ve uzlaşma kaçınılmaz hale gelmiştir. İnsan dünyayı bilinçsizce kullanan ve hükmeden bir despot değil, Yüce Yaratıcının kurduğu düzene saygılı, fitne ve fesattan uzak, çevresiyle barışık, emri altındaki tüm varlıklara şefkat içerisinde davranan bir naip, bir vekil olmak zorundadır. Anahtar Kelimeler: Çevre, Osmanlı, çevre nizamnamesi, berat, ihtisab, Kyoto Protokolü

ENVIRONMENT: THE PROBLEM OF THE CENTURY AND ENVIRONMENTAL CONSCIOUSNESS IN THE OTTOMAN EMPIRE The way of thinking that condones reckless use of the environment is no longer possible and has been replaced by a new and multidimensional approach. Today, looking at humankind and the environment in a new light as well as developing a new way of thinking and a new way of life are indispensable. Environmental consciousness is a result of this new way of thinking, and it requires a harmonious state of reconciliation between human beings and the universe. Human beings have to be regents on the Earth who respect the order designed by the Almighty Creator, abstain from mischief and malice, live in peace with their environment, and approach the creation submitted to their use with mercy not tyrants that control and misuse the world heedlessly.

ÖZET: Bu makalenin hedefi Beşiktaş-Maslak-Büyükdere aksının oluşum ve gelişim süreçlerini incelemek, gelişimini etkileyen faktörleri değerlendirmek, aksta meydana gelen işlev değişikliklerini tespit etmek, bu işlev değişikliklerinin sebep ve sonuçlarını değerlendirmek, aksın günümüzdeki haline erişinceye kadar ki evrelerini belirlemektir. ABSTRACT: The aims of the article are examining of the formation and development processes of Maslak-Büyükdere axis, evaluating the factors affecting its development, determining the functional changes occurred on the axis and evaluating the causes and consequences of them , determining the phases of the axis until it reaches the present state.

İstanbul Kandilli Tarihi Çevre Analizi
Kandilli Tarihçesi,
Sokak ve Meydan Dokusu,
Anıtsal Yapıları,
Sivil Mimarlık Örnekleri - Kat adetleri, ,işlevleri, yapım sistemleri, yapım dönemleri, tipolojik öğeler (kapı, pencere, pervaz, bezeme, payanda, çıkma tipolojileri)

Ekolojik dengenin bozulmasıyla ortaya çıkan çevre sorunları, 20. yüzyılın ikinci yarısıyla birlikte ülkelerin politika gündemine girmiştir. Ancak, çevre sorunları ve bunların çözümüne yönelik politika önerileri şimdiye kadar Türkiye’deki siyasi partilerin gündeminde yeterli düzeyde yer bulmamıştır. Yeşil bir partinin seçimlerde yer almadığı neredeyse tek Avrupa ülkesi olan Türkiye’de, çevre ve ekoloji konuları daha çok sivil toplum örgütlerinin üzerinde çalıştıkları, fikir yürüttükleri, çözüm aradıkları bir uğraş alanı olarak görülmektedir.
Türkiye, 2015 yılında iki genel seçim yaşamıştır. 7 Haziran seçimleri sonucunda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden güvenoyu alacak bir hükümet kurulamamasından dolayı, seçimlerin yenilenmesi sürecine girilmiş ve 1 Kasım 2015 tarihinde genel seçimler yeniden yapılmıştır. Bu süreçte siyasi partilerin vaatleri de seçimlerin önemli bir başlığını oluşturmuştur. Buradan yola çıkarak bu çalışmada, 7 Haziran ve 1 Kasım seçimlerinde Meclis’e girmiş olan dört siyasi partinin seçim beyannamelerinde ve parti programlarında çevre politikalarına ilişkin yer vermiş oldukları vaatler incelenecektir. Bu anlamda siyasi partilerin çevre politikaları konusunda öncelik verdikleri alanlar değerlendirilerek seçmene nasıl bir çevre politikası vaat ettikleri analiz edilecektir.
Bu çalışmanın amacı, son iki genel seçimde mecliste grubu bulunan siyasi partilerin seçim beyannameleri üzerinden çevre sorunları konusunda atılmak istenen somut adımları görmektir. Çalışmada, siyasi partilerin çevreye ilişkin vaatleri “biyolojik çeşitlilik”, “çevre hakkı”, “ağaçlandırma”, “çevre bilinci”, “hayvanların korunması”, “suya erişim hakkı”, “ekolojik denge”, “temiz enerji”, “çözüm için merkezi yönetim”, “çözüm için yerel yönetimler”, “çözüm için sivil toplum kuruluşları”, “iklim değişikliği” ve “çevre kirliliği” alt başlıkları altında incelenmiştir. Bu çerçevede, “Önümüzdeki süreçte çevre sorunları konusunda atılmak istenen somut adımlar nelerdir? Siyasi partiler çevre politikalarında nasıl bir süreç öngörmektedir? Çevre sorunlarında hangi alana öncelik verilmektedir? gibi sorulara cevap aranmıştır. Çalışmanın sonunda bu sorular kapsamında, siyasi partilerin yaşanmakta olan çevre sorunlarına ilişkin önerileri karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Çalışma, Adalet ve Kalkınma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Halkların Demokratik Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi’nin 1 Kasım 2015 ve 7 Haziran 2015 genel seçimlerine yönelik seçim beyannameleri ve parti programları ile sınırlandırılmakla birlikte, konunun bütününe dair ipuçları yakalamak amacıyla son beş yıllık Kalkınma Planı, kalkınma programları ve bu süreçte kurulmuş olan Hükümetlerin programlarından da faydalanılmıştır.
Seçim beyannameleri, siyasi parti programları, kalkınma planı, kalkınma programları ve hükümet programları MAXQDA programında ‘söylem analizi tekniği’ ile incelenmiştir. Bu amaçla belgelerde yer verilen çevreye dair konular, oluşturulan alt başlıklar kapsamında kodlanmıştır. Elde edilen sonuçlar araştırmacılar tarafından analiz edilmiştir.

Bu çalışmada, Türk tiyatrosunda 1940-1980 yılları arasında yazılmış olan tiyatro metinlerinde, kentleşme sorunsalı ekseninde açığa çıkan gecekondulaşma ve çarpık kentleşme olguları irdelenecektir. Belirlenen tarih aralığında, siyasi olarak stratejik önem taşıyan olayların da ışığında, Türkiye'de gerçekleşen kentleşme sürecinin ortaya çıkardığı aksaklıklar, köyden kente göçün yarattığı kültürel sorunlar, kentlerdeki değişimin aile, mahalle, komşuluk gibi toplumsal ilişki modellerine ve bireylere yansımaları tiyatro metinlerinde aranacaktır. Söz konusu kentleşme süreci, Türk tiyatrosunun tarihsel gelişim çizgisi içerisinde değerlendirilirken, Türkiye'de ve dünyada kent ve kent sorunları ile ilgili sosyolojik bulgular aracılığıyla tiyatromuzdaki gecekondu ve çarpık yapılaşma sunumları çözümlenecektir. Tiyatromuza kent problemleri ekseninde yaklaştığımızda, kimlik, göç, yabancılaşma, aile, mahalle, cemaat, komşuluk, yoksulluk gibi bir takım olgularla karşılaşmaktayız. Bu olgular yerel düzlemde, gerek Türk kültürünün geleneksel değerleri üzerinden gerekse köy ve kent olgularının toplumsal yapıları üzerinden bir takım çözümlemelere olanak tanımaktadır. Özellikle, hem köy hem de kent kültürünün özelliklerini taşıması bakımından, yarı kentli yarı köylü olarak nitelendirilen gecekondu toplumları, bu anlamda 'geçişken' ve 'çok kültürlü' yapılar olarak kabul edilmişlerdir. Bu haliyle gecekondu yaşamında belirgin bir sorunsal olarak görülen kimlik meselesi, bazı tiyatro metinlerinde bir çatışma unsuru olarak ele alınmıştır. Çalışmamızın kent ve köy toplumlarının sosyolojik yapılarını incelediğimiz kısmından yaptığımız çıkarımlar ışığında, tiyatro metinlerindeki söz konusu kimlik çatışmalarını, kavramsal zeminde tartışacağız. Tarihsel çizgide temel sorunsalımız üzerinden irdelediğimiz oyunlar sırası ile Köşebaşı, Fazilet Eczanesi, Keşanlı Ali Destanı, Çil Horoz, Fadik Kız, Kördövüşü ve Yollar Tükendi oyunları olacaktır. Her biri kent olgusu içerisinde farklı bir kavramsal çerçeve sunan bu oyunlar çalışmamızın son bölümünde sırası ile çözümlenecektir.

Özet: Türkiye'deki iç göç sürecinin sorunlu alanlarından biri üzerine kurgulanan bu çalışma, Dilovası ilçesi örneğinde sanayileşmenin fiziki ve toplumsal yapıda meydana getirdiği sorunları analiz etme çabasındadır. Sosyolojik açıdan göç ve kentleşme, toplumsal değişimlerin doğal bir çıktısıdır. Ancak dikkati çekici nokta göçün kendisinin toplumsal dönüşümlere yol açma kabiliyeti taşımasıdır. Çalışma alanı bağlamında değerlendirildiğinde bugünkü Dilovası'nın kentsel yoksulluk ve alt sınıf mekânsallaşma koşullarını belirgin biçimde yaşadığı ve çevre sorunlarıyla sürekli gündemde kaldığı söylenebilir. Zira " Dilovası, kanser ovası " başlıklarının gazetelerde yer aldığı günleri biraz eskitmiş olmakla birlikte sanayi kaynaklı sorunların gündemdeki yerini koruma özelliğini devam ettirdiği görülmektedir. Bu perspektiften hareketle çalışma, sınırlı da olsa Dilovası örneği üzerinden son yıllarda Türkiye'de yaşanan toplumsal değişim ve dönüşümü göç olgusu üzerinden ekonomik, siyasal ve kültürel boyutlarıyla irdelemektedir. Abstract: Based on one of the problematic fields of internal migration process in Turkey, this study tries to analyse the problems arose from industrialisation in the physical and social structure in the case of Dilovası district. Sociologically, migration and urbanisation are natural outcomes of social changes. However, it is quiet striking that migration itself actually possesses the ability to lead up to social transformations. Considered in the context of a field of study, Dilovası today can be said to be experiencing urban poverty and lower class localisation conditions significantly and remaining on the agenda with environmental problems. In spite of the fact that the newspaper headings about Dilovası as " cancer plain " are left far behind, it seems that the industry originated problems still remain to be on the agenda. From this perspective, taking into account the case of Dilovası despite the fact that it is limited, the study scrutinises the economical, political and cultural  Doç. Dr., Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyoloji Bölümü-Isparta suatkolukirik@sdu.edu.tr

"Kentlerimizin içinde bulunduğu durum, gün ve gün artarak devam eden kentsel sorunlar, sorunlara çözüm olarak sunulan kentsel dönüşüm uygulamalarının yarattığı yeni sorunlar ve tüm bu haller gerçekleşirken siyasi süreçler altında ilerleyen planlama kurumumuzun bilimsel işlevini yerine getiremeyişi, şehircilikte yeniden yapılanmanın gerekliliğini çok uzun zaman önce Türkiye’deki şehir planlama camiasının gündemine taşımış, fakat çözüm halen ortaya konamamıştır.

Planlama literatüründeki planlamaya dair tartışmaların, planlamanın bir bilimsel disiplin olarak görülmesi kadar eski olduğunu iddia etmek hiç de yanlış sayılmaz. Geleneksel planlamadan kapsamlı planlamaya, yenilikçi planlamadan mekansal planlamaya, müzakereci planlamadan katılımcı planlamaya, stratejik planlamadan savunucu planlamaya, etkileşimsel planlamadan işbirlikçi planlamaya, eşitlikçi planlamadan sayamayacağımız bir çok diğer farklı planlama yaklaşımının literatürde yer almasının nedeni de tam olarak bu çözümsüzlük halidir.

Her planlama kuramı aslında içinden doğduğu toplumsal yapı ve bu yapıyı şekillendiren sosyo-ekonomik ve siyasal süreçler üzerinden okunmalı ve bu bağlamda anlamlandırılmalıdır. “Bu bağlamdan bağımsız teknik ölçütlerle şekillendirilebilecek bir planlama kurumundan söz edilemez” (Şengül, 2004: 20). Bunun yanı sıra, her planlama paradigması ve öngördüğü kurumsal yapılanma, mevcut sorunların çözümünden öte geleceğe dönük bir kent tahayyülünü ortaya koymaktadır (Şengül, 2004: 20). Her planlama yaklaşımı, temeline kentteki belli bir toplumsal yapıyı oturtur ve kuramı bunun üzerine kurar. Bu değişkenler çerçevesinde ortaya atılan her yeni kuramın aslında bir planlama sürecinden öte, toplumsal yapıyı şekillendirici hedefleri vardır; sadece planlama sürecine dair değil, kent yönetiminden, yönetilecek toplumsal yapının karakterine, kente nasıl müdahale edileceğinden, bu müdahale biçimlerinin neye göre şekilleneceğine kadar bir çok kritik noktaya dair çeşitli saptamalarda bulunur.

İşte tam da bu noktada aslında “kent” dediğimiz alanı nasıl tanımladığımız önem kazanmaktadır. De Landa’nın (2006: 6) tanımıyla kent heterojen bir bileşkedir. Bu heterojenlik, sadece toplum içindeki farklı etnik gruplar ya da mekansal bakıldığında farklı fiziksel özelliklere sahip mahalleler olarak okunmamalıdır. Kent; farklı etnik kökenler, kültürel değerler ve ekonomik sınıflardan gelen insanlar bir yana; bu insanların kente geliş süreçlerinden, bu süreçleri doğuran siyasi, toplumsal ya da ekonomik kırılma noktalarına; yaşadıkları mahallelerin soyo-kültürel yapılarından, bu mahallerin oluşum süreçleri ve hatta sosyo-ekonomik ve kültürel olarak kente katkılarına; yine aynı yerleşim alanlarının kente dair belirlenen sorunları içerip içermemesinden, sorunun kaynağı ya da kendisinin bu yaşam alanı ile özdeşleşmesine kadar bir çok farklı yatay ve dikey bileşkelerden oluşur. Bu her bir bileşke arasındaki farklı ilişkisel ağların, düzensiz bir şekilde çakışmalar ve paralellikler içererek oluşturduğu çözülmesi çok zor bir düğüm yaratmasıdır, kent. Bu düğümü çözmek ve ipi bir ağ gibi düzenli bir hale getirmek; düğümün dışında kalan iplikleri de katarak, çözülmesi çok daha zor, güçlü bir düğüme çevirmek; küçük düğümleri çözmek ve ağın ortasında güçlü bir düğüm bırakmak, vb. gibi pek çok farklı senaryo, önümüzde duran ve adına planlama kuramları denen külliyatı oluşturmuştur.

Dünya üzerinde daha önce deneyimlenmiş olan, savunucu, katılımcı, eşitlikçi, dayanışmacı gibi alternatif planlama örneklerinin Türkiye’de az rastlanır olduğu kabulü üzerinden inşa edilen bu çalışma; son yıllarda güncelliğini her daim korumuş olan kentsel dönüşüm süreci ve bu sürece karşı yıllardır verilen mücadelelerdeki kısır döngüyü kırmak adına, daha önce deneyimlenmiş bu alternatif planlama modellerini doğuran sürecin, Türkiye’de yaşanan planlama süreçleri ile benzerlikler içerdiğini savunur. Bu nedenle, yeni alternatif modeller üretmenin ya da mevcut üretilmiş olan alternatif yaklaşımların deneyimlenmesinin ne denli önemli olduğuna işaret eder. Çalışma, daha önce de belirtildiği üzere, her bir kuramın, ortaya çıkmış olduğu toplumsal yapı içindeki ihtiyaçtan doğduğunu kabul eder ve bunu değerli bulur; diğer kuramları eleştirmek ya da en ideal planlama kuramı şudur gibi bir tez ortaya atak niyetine sahip değildir.

Çalışma, günümüz uygulamalarındaki yanlışlıklar, planlamanın etik sorunsalı, son dönem projelerdeki katılım eksikliği ve katılım talebinin reddi, bilimden uzak uygulanan başarısız projeler ve kentsel dönüşüm projeleri karşısında birlik halinde hareket edemeyen ya da etse bile çoğunlukla başarısız olan mücadele alanlarını düşünerek; planlama etiğine sahip, planlamanın bilimsel doğrularını savunan bir camia ile bu kuramsal külliyat içinden “savunucu planlama” (advocacy planning) yaklaşımını masaya yatırmayı talep eder. Günümüz siyasi ve toplumsal yapısı içinde; yaşam alanlarımız bir bir dönüştürülüyor ve hatta yok ediliyorken, karar süreçlerinde söz alamayan bir kentli olarak; planlamada katılım, eşitlik, adalet, kent hakkı gibi kavramları her daim savunan bir plancı olarak; ve yaşanan süreçlerdeki “kent toprağını, kentsel dönüşüm adı altında rantsal bölüşümün en önemli sermayesi olarak görme halini en masum tanımlamayla—yönetimin adil olmayan yaklaşımı” olarak okuyan bir vatandaş olarak; savunucu planlamayı bir çıkış noktası olarak görebilir miyiz sorusunun cevabını aramaktadır.

Paul Davidoff, savunucu planlama modelini geliştirirken, yalnızca planlama sürecinin kendisine dair değil, aynı zamanda da plancılara ve planlama öğreticilerine dair de düşünmüş ve çeşitli eleştiriler getirmiştir. Bundan elli yıl önce gerçekleştirilmiş olan bu eleştirilere bugün halen Türkiye’den bir cevap verilemiyor olması ve elli yıl gecikmeli olarak aynı yanlışların Türkiye sınırları içinde tekrarlanıyor olması; savunucu planlama ve diğer alternatif planlama modellerini yeniden tartışılmaya açmanın ne kadar önemli olduğuna işaret etmektedir.

Üç bölümden oluşan bu çalışmada; birinci bölümde, savunucu planlama yaklaşımının temelleri; ikinci bölümde, bu yaklaşımın doğuşunda kentsel dönüşümün yeri; üçüncü bölümde ise, Türkiye’de yaşanan kentsel dönüşüm süreçleri içinde savunucu planlamanın gerekliliği üzerinden bir tartışma yürütülecektir."

Giriş
Sanayi devrimiyle birlikte büyük bir hızla artan endüstrileşme faaliyetlerine bağlı fosil yakıt kullanımı, kentleşme, ormansızlaşma ve hatalı arazi kullanımı gibi gelişmeler sonucunda antropojenik (insan kaynaklı) "küresel iklim değişikliği" insanlığın yarattığı en büyük tehditlerden biri olarak ortaya çıkmıştır (Ilık-Bilben, 2019: 2). Sosyolojik yaklaşım, iklim değişikliğinin sosyal dinamiklerini anlayarak onun nedenlerini, sonuçlarını ve olası çözüm önerilerini analiz eder. Zira, bu krizin itici güçleri toplumsal yapı ve kurumların, kültürel değerler, inançlar ve sosyal pratiklerin derinliklerinde bulunabilir. Öte yandan sosyoloji iklim değişikliğinin neden, sonuç ve çözümlerine yönelik anlayışları oluşturan fikir, ideoloji ve inanç sistemlerinin yapılandırılmış doğasını anlamaya çalışarak bunların belirli politika seçeneklerinin çeşitliliğini sınırlama noktasında nasıl işlev üstlendiğini de aydınlatabilir (Dunlap ve Brulle, 2015: 38). "İklim değişikliğinin anlaşılması doğası gereği sosyolojik bir sorundur. Sosyoloji, zorunlu göç, artan sosyal çatışmalar ve artan adaletsizlik seviyeleri gibi iklim değişikliğinin olumsuz sosyal etkilerinin anlaşılmasında ve giderilmesinde önemli katkılar sağlayabilir" (Dunlap ve Brulle, 2015: 24). Geçtiğimiz on yıllarda doruklara ulaşan neoliberal ekonomi politikalarının ve küresel kapitalist sistemin atar damarları olan kentler iklim krizinin de başlıca aktörüdür. Bununla birlikte, "yüksek karbon salımına aç kentleşme pratiklerimizin ve tüketimi el üstünde tutan kentli olma halimizin doğal bir uzantısı durumunda olan iklim krizi, kent yaşamını doğrudan etkilemekte böylece kentlerde büyük bir mağduriyet yaratmaktadır" (Baysal, 2019: 1). "Kentler dünyanın mekansal olarak sadece %2'sini kapsamasına rağmen, kentsel nüfus dünya antropojenik sera gazı emisyonlarının yaklaşık %80'inden sorumludur" (Satterthwaite, 2008; UN-HABITAT, 2016; akt: Filho vd., 2019: 1176). Artan kentleşme hızı göz önüne alındığında birçok metropolün dünya sera gazı salımındaki payı bazı ulus devletlerden daha fazladır. İklim değişikliğinin giderek yerelleşen nedenleri ve sonuçları dolayısıyla kentler, politika yanıtları oluşturulmasında merkezi rol oynar hale gelmiştir (Bulkeley, 2011: 364). IPCC'nin 1,5 derece raporuna göre iklim değişikliğinden en fazla etkilenen yerlerin başında küçük adalar gelmekte, onları ise metropoller izlemektedir. Rapora göre iklim değişikliğinin olumsuz etkileri özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde daha çok yaşanacaktır.

Tüfek, Mikrop ve Çelik kitabı aslında dünyadaki eşitsizliğin kökenlerini araştırmak üzere yazılmıştır. Kitabın ana dili İngilizcedir. Ancak Türkçe çevirisi de oldukça başarılıdır. Akıcı bir üslupla yazılmış ve yazım kurallarına dikkat edilmiştir. Kitap, önsöz ve öndeyiş ile başlamaktadır. Ardından dört ana kısma ve her kısım içerisinde alt konulara ayrılmaktadır. Ana alt başlıklar ve onların içerisindeki alt başlıklar birbirleri ile uyumludur. Kitabın en son kısmında sondeyiş, sonsöz, teşekkür, ek okumalar, fotoğraflar ve dizin yer almaktadır.

Antalya Kent Konseyi öncülüğünde Büyükşehir Belediyesi ve ATSO ile 3lü Protokolle başlatılan Kent Vizyonu Proje Raporu 2006'da Hazırlanmış ve Ulusal & Küresel Uzman görüşlerine sunulması için öngörülen program başlatılmıştır. Fakat Antalya Yerelinde yaşanan "kurumsal ilgisizlik" nedeniyle bu projede öngörülen Yöntem ve Hedeflere ulaşamamıştır!

“Ecological Network” ve “Greenways” kavramları insan, çevre ve kalkınması ile ilgili kavramlardır. Çevre felsefesi son gen teknolojisindeki gelişmelerle  "doğa" kavramının kırılganlığını göstermiştir. Doğanın sürekli kaybeden taraf olmayacağı ümitleriyle yapılan çalışmalar;  yeni genetik ve üreme teknolojilerindeki gelişmelerle de doğanın kaybına yeni yollar açılmıştır. “İnsanlığın doğa ile ilişkilerine farklı ve kararlı bir zemin oluşturması beklentileri karaya oturmuştur.”. (Robertson  1996)
Üçüncü bin yılın başı  sosyal, bilimsel ve teknolojik sektörlerde değişiklikleri hızlı ve yoğun olduğu bir dönemdir. Bu hızlı değişim içerisinde çevre de hızla değişerek insan-egemen hale gelir, değişikliklerinde de daha insan odaklı parçacıklarına bölünür, dönüşür.  Doğal çevre böylece yavaş yavaş parçalanmıştır. Şimdi tek başına yaşayamayan türler ve habitatlar “korumak”  adına çevresiyle izole edilmiştir.
Bu çerçevede, yeni çevrebilim felsefesinde  koruma kavramı; izolasyondan çok bağlantılı  ve tek merkezli olmaktan çok eşmerkezli bir çevre yaklaşımına geçişin önemini vurgulamaktadır.

ÖZET İnsan yerleşimleri ve doğal çevre, barınma ihtiyacının ortaya çıktığı günden bugüne kadar sürekli olarak gündemde olan bir konu olmuştur. Kolektif yaşam alanlarının ortaya çıkması sonucu kentlerin oluşumu hızlanmış, doğal çevrenin görünümü değişmiş ve yerleşmelerle birlikte gelişen yönetim unsurları çeşitli medeniyetlerin doğmasını sağlamıştır. İlk yerleşikler, tarımsal faaliyetleri ancak kendi ihtiyaçlarını karşılayacak ölçüde yapmışlar, avcılık yerine hayvancılık, toplayıcılık yerine ise evcilleştirdikleri türlerden üretim gerçekleştirmişlerdir. Ancak kolektif olarak üretimin yapılmaya başlanması ve artı ürünlerin ortaya çıkması neticesinde bu ürünlerin değişimini sağlayacak mekanların da kentleşmesi hızlanmıştır. Çevresel değişikler ve doğal afetler gibi sadece fiziksel açıdan önemli olan problemlere ek olarak, insanların yeryüzüne yayılarak çeşitli seviyelerde medeniyetler kurmaya başlaması ile bazı yapay çevresel problemler ve nüfus artışı sorunları da ortaya çıkmıştır. 1650'li yıllarda yaklaşık 450-500 milyon civarında olan dünya nüfusu, 1800'lerde 900 milyon, 1900'lü yılların başında ise 1 milyar 650 milyon civarında olmuştur. Bu durumu tetikleyen en önemli nedenlerden biri olarak, sanayi devrimi sonucunda ortaya çıkan işgücü talebindeki artış olduğu söylenebilir. O dönemlerde fabrikaların etrafında kümelenen insan toplulukları, sanayi kentlerini ortaya çıkarmış, ayrıca bahsi geçen işgücüne olan ihtiyaç kırsal kesimlerden kentlere doğru hareketliliği hızlandırmıştır. Ancak sağlıksız iş ve yaşam koşulları çevresel kirliliği de tetikleyerek önemli derecede insan kaybına ve çevresel felaketlere yol açmıştır. Ayrıca zamanla kırsal nüfusun çözülerek kentlere doğru akışı durumunun sonucunda, kentsel nüfus, kırsal nüfusu geçerek yeni bir bağımlılık türü olan "kentsel konut ihtiyacı"nı da ortaya çıkarmıştır. Yaklaşık 100 yıl içerisinde neredeyse ikiye katlanan bir nüfus artışı ve çevresel problem durumu, barınma ihtiyacının bir hak olarak gündeme gelmesine neden olmuştur. Geçmiş dönemlerde sonucunun neler olabileceği konusunda herhangi bir algı olmadan yapılan çevresel tahribatlar, hızlı nüfus artışları, ilerleyen dönemlerde kapitalizmin acımasızlaşması ve hızlı kentleşme süreçlerinin ortaya çıkardığı tüm olumsuzlukları giderme çabaları çok yakın tarihe rast gelmektedir. 1950'li yıllardan sonra refah ekonomilerinin yükselmesi neticesinde dünyada önem kazanan "barınma hakkı" tartışmaları, "kentsel konut ihtiyacı" ve çevresel koşulların iyileştirilmesi konuları, 1980'li yıllarda meydana gelen neo-liberal iktisadi-sosyal dönüşüm neticesinde ortaya çıkan evsiz insan sayısındaki artış, düşük gelir gruplarındaki sağlıksız yerleşim alanları gibi konular, Birleşmiş Milletlerin söz konusu durumlara yönelik çalışma yapması ihtiyacını doğurmuştur. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler, kentleşme, insan yerleşimleri ve konut sorununa gereken önemi vermek, kent hakkı, konut hakkı, kent sağlığı ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi konularında farkındalığı artırmak ve bu konularda ülkeler arası işbirliklerini geliştirmek amacıyla tüm dünya ülkelerinin dahil olabileceği HABITAT isimli bir konferans yapma yoluna gitmiştir. İlki 1976'da Kanada'nın Vancouver kentinde, ikincisi 1996 yılında İstanbul'da, üçüncüsü ise 2016 yılında Ekvator'un Quito kentinde gerçekleştirilen HABITAT konferansları, sürdürülebilir kentsel gelişmeyi de temeline alan bir yaklaşım göstermiştir.

This study deals, from various aspects, with the elements and sustainability of tourism in and
around Lake Salda for which no detailed analysis has previously been made in terms of tourism
activities.
Lake Salda and its vicinity are suitable for a wide range of activities for all seasons including in
particular the lake tourism, as well as camping, campervan, endemic species, nature, culture, rural and
winter tourism thanks to its geographical attractions, both physical and human. The area also provides
extra attractions (water sports, trekking, bird watching, etc.) inherent to such types of tourism.
Lake Salda Sub-basin covers an area of 220 km2 within boundaries of Yeşilova District, Burdur
Province. The basin comprises district center of Yeşilova and 3 villages (i.e. Doğanbaba, Salda and
Niyazlar) (Fig. 1). With mean altitude of 1.300m above the sea level, Lake Salda provides a suitable
habitat for various birds and fish species. It is also one of the deepest lakes in Turkey with a depth of
184m. Based on the natural beauty and ecosystem diversity that the Lake ensured in the area, the
Ministry of Culture listed the Lake as a First Degree Natural Protected Area under decision of Izmir
Cultural and Natural Heritage Preservation Board No. 2 in 1989. Said decision was amended by a new
decision passed by Antalya Cultural and Natural
Heritage Preservation Board in 1992, by which
the vicinity of lake was also listed as a Second
Degree Natural Protected Area. That increased
popularity of the Lake itself and its vicinity as a
result of which Burdur, in particular, and
miscellaneous adjacent districts and villages of
neighbor Province of Denizli transformed into
important recreational areas which prompted
Ministry of Culture and Tourism to designate the
area as a Tourist Attraction.
This study addresses sustainable tourism
concept in the light of applicable literature, and
consequently provides suggestions and makes
conclusions regarding tourism products and
resources which can be optimized to transform the
lake area from a recreational site into a tourist
attraction.

Bu makalede kentleşme sürecinde ve kentli kimliği oluşumunda kamusal yeşil alanların işlevi ve önemi üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede, kamusal alanlar olarak kent parklarının bireyler tarafından nasıl algılandığı ve bu alanların kentleşme ve kentli olma süreçlerine katkıları ele alınmaktadır. Kentlerin ve kentlilerin kimlik oluşumunda doğal yeşil alanların rolü irdelenecektir.

Özel Eğitim ve Özel Öğretim kavramları milli eğitim bakanları tarafından bile karıştırılan iki önemli kavram. Bu yönüyle toplumda konuya fazla hakim olmayan kişiler tarafından da kolaylıkla karıştırılıyor. Özel eğitim gelişim alanları/özellikleri itibariyle normal yaşıtlarından olumlu veya olumsuz şekilde farklılık gösteren kişilere yönelik verilen eğitimi anlatmaktadır. Zihinsel, bedensel, işitsel, görme veya öğrenme güçlüğü gibi alanlardaki eksiklikleri olan bireyler kadar üst düzey öğrenme kapasitesine sahip, dâhi çocuklar için verilen eğitim özel eğitim kavramının içine girmektedir.

Kent hakkı, kentlerde yaşayan insanların sahip olduğu pek çok temel hakkın kent ölçeğinde somutlaşmasıyla ortaya çıkmıştır. Bu yönüyle kentli hakları olarak da anılmaktadır ve çok yönlü bir içeriğe sahiptir. Kent hakkından bahsetmek için, öncelikle coğrafi olarak bir kent/şehir yerleşim biriminin olması; bu yerleşim biriminin üzerinde yaşayan insanların/kentli yurttaşların kentlere/şehirlere özgü sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal örgütlenme içerisinde hayatlarına devam etmesi gerekmektedir. Kent denilen yerleşim birimlerinin kurulması ise tarihsel süreç içerisinde farklı pek çok dinamikten etkilenmiş, kentler medeniyetin ortaya çıktığı mekânlar olarak bugüne dek gelişme göstermiştir.
Kent hakkı, her ne kadar kentleşme ve insan hakları tarihi üzerinden çok daha eski zamanlara kadar götürülebilse de; asıl olarak kent ve kentleşme çağı olarak adlandırılan 19. ve 20. yüzyıllara ait bir kavramdır. İçinde bulunduğumuz yüzyılda ise tüm dünyada kentlerde yaşayan insanların sayısının giderek artması, kent hakkının daha çok vurgulanan bir kavram olmasını sağlamıştır. Sanayi kentinin ve sanayi sonrası kentin yaşam koşulları içerisinde, kentlerin yönetimi giderek önem kazanır hale gelmiştir. Sahip olduğu nitelikler itibariyle sınıflı bir yapı kentlerde artarak belirmiş, zamanla kentlerdeki sınıf yapısında hukuki eşitlik söz konusu olmuştur. Bunun yanında grup saygınlığı, statü ve ekonomik koşulların sebep olduğu farklılıklar, kentsel gerilim meydana getirebilecek potansiyeli de beraberinde getirmiştir.
Kent hakkı/şehir hakkı kavramı (the right to the city) 1968 yılında ilk kez Fransız sosyolog Henri Lefebvre (1901-1991) tarafından kullanılmış; 1968 yılının Mayıs ayında Fransa'da başlayan ve daha sonrasında tüm dünyayı etkileyen öğrenci hareketine ilham veren bir ifade olmuştur. Zamanla, Henri Lefebvre dışındaki çağdaş eleştirel kent kuramcılarının da çalışmalarına konu olmuş, bunun yanında pek çok uluslararası metnin de temel felsefesini ve uygulamasını oluşturan bir kavram olarak gelişme göstermiştir.
Bu bölümün amacı, kent hakkı kavramının temel özelliklerini vurgulayarak, kavramın felsefi temellerine ve uluslararası sözleşmelerdeki gelişimine odaklanmaktır. Buna göre bölüm dört kısımda ele alınmıştır. İlk kısımda kavramsal çerçeveye yer verilmiş, kent ve hak tanımlamalarıyla birlikte kent hakkı kavramının ilişkisel yönü ortaya konulmuştur. İkinci kısımda, kent hakkının ortaya çıkış ve gelişim süreci, tarihsel dinamiklerin vurgulanmasıyla değerlendirilmiş, özellikle kent hakkı kavramının radikal (Marksist) ve reformist yorumları üzerinde durulmuştur. Üçüncü kısımda ise kent hakkı, kavramının asıl gelişme gösterdiği çok taraflı metinler üzerinden açıklanmıştır. Özellikle uluslararası ve bölgesel düzeydeki metinlerde, kent hakkına ilişkin doğrudan ve dolaylı olarak geliştirilen yapılar tanımlanmış, bütünleşik olarak ve tarihsel süreç içersinde gelişen birikime odaklanılmıştır. Dördüncü kısımda, önceki bölümlerin ışığında kent hakkının kapsamı detaylı bir şekilde ortaya konulmuş, tüm bu kısımların sonunda ise genel değerlendirme bölümüne yer verilerek konunun kapsamı oluşturulmuştur.

Bu makale Türkiye kentleşmesi deneyimi ve şehircilik yazınından yola çıkarak iki hat üzerinden, popülist politikaların şehirdeki en belirgin tezahürü olan gecekondulara dair kuramsal ve tarihsel bir tahlil gerçekleştirmek üzere yazılmıştır. Birinci hat, bir kentsel barınma biçimi olan gecekondunun nasıl olup da geniş halk kesimlerinin siyasi eylemliliğinin ve farklı bir çeşit iktidar dilinin üretildiği mekân olduğunu sorgular. Burada, ezilmişlik ve aşağılanmışlık mefhumu ortaya çıkar ve esasında işaret ettiği Türkiye’nin son otuz yılına damgasını vurmuş olan mağduriyetin farklı bir düzlemde inşasıdır. İkincisi, gecekondu fikrinin hangi toplumsal safhalardan geçerek Türkiye kentsel yazınının belki de en önemli kavramsal aygıtı olduğunu anlamaya çalışır. Bu iki güzergâhı izleyen yazı 1960’ların –ve kısmen daha öncesinin- Cumhuriyet gazetesi arşivinden faydalanarak 27 Mayıs’ın öncesi ve sonrası evreleri de takip eder. 1960’lar kritik öneme sahiptir, çünkü devletin mekânsal süreçler üzerindeki gücünü kullanarak mülksüz halk kesimlerinin topraklandırılması yönündeki arayışın çok kısa zamanda yerini kitlelerin ve göçün nicel gücü karşısında karamsarlığa bıraktığı bir zaman dilimini temsil eder.

This article suggests that two main lines of inquiry is necessary to grapple with the debate on the slum housing, the gecekondus, in Turkey. Employing a theoretical and historico-geographical grasp, the first line of inquiry adopts a political response regarding how and why wide swaths of urban populace gained new methods of urban activism throughout the 1950s and 1960s and how these new immigrants became articulated in mainstream media both as culprits and victims. Here, the titular notion of the humiliated and the insulted enters the fray to engender an oft-quoted feature of Turkish politics in the last three decades: the neverending quest to score political points via cultural injuries. The second line of inquiry discussed here focuses upon the theoretical uses and epistemological construct of the concept itself: gecekondu. The concept itself is the lynchpin of much debate and has a peculiarly central role in Turkish urbanism. These themes are critically studied using the 1960s newspaper archives –and to a lesser extent archives of the earlier decades. 1960s is perhaps the most crucial decade in developing an understanding on urban question in Turkey, since it represented the breaking point in which the optimism surrounding the state’s power over urban space was gradually replaced by the awe and pessimism that is borne out of the sheer immensity of newcomers and their newfangled political power.

Tel. 0 (424) 233 55 13 -233 15 00 (114) Belgegeçer (faks) : 0 (424) 237 49 65 Baskı TDV Yayın Matbaacılık ve Tic. İşletmesi Tel. 0312 354 91 31 Yenimahalle / ANKARA Abone Şartları (Yıllık): Yurt İçi: 40 TL Yurt Dışı: 40 Avro Yıllık Kurum Abone: 120 TL Gönderilen yazılar basılsın basılmasın iade edilmez. Yayın Kurulu dergiye girecek yazılarda gerekli gördüğü değişiklikleri yapar. Yayımlanan yazıların fikrî sorumluluğu yazarlarına aittir. Bizim Külliye adı anılmaksızın alıntı yapılamaz.

Çevre Politikası: Ekolojik Sorunlar ve Kuram, toplumun doğayla etkileşimlerinin yöntembilimsel, tarihsel, sınıfsal, iktisadi, siyasal, kültürel ve etik yönlerini bir arada ele alan kapsamlı bir tartışma sunuyor okura. 
Aykut Çoban ekolojik sorunların çok bileşenli nedenlerini, farklı toplum kesimleri için eşitsiz etkilerini ve doğadaki canlı-cansız varlıklar bakımından sonuçlarını inceliyor. Dahası, iktisadi üretim, bireysel tüketim ve etik alanlarında öneriler getiren politika yaklaşımlarını, ayrıntılı biçimde değerlendiriyor. Sürdürülebilir kalkınma, döngüsel ekonomi, küçülme politikaları, çevreci yaşam tarzları, yeşil tüketim pratikleri, ahlaki tutum ve davranış değişiklikleri seçeneklerini mercek altına alıyor. Bu gibi politika yaklaşımlarının, ekolojik örselenmeye çare olma potansiyellerinin niçin zayıf ve yetersiz kaldığını araştırıyor. Böylece de ekolojik sorunların çözümlerinin, nerede aranması gerektiğini gösteriyor.

1970 Dünya Günü çoğunlukla modern çevreci hareketin başlangıcı olarak kabul edilir. Çevre üzerine ulusal bir tartışma olarak başlamış ve milyonlarca kişinin katıldığı çok yönlü bir olaya dönüşmüştü. Dünya Günü'nün en ayırt edici yönü, yeni çevreciliğin sembolik olarak "ilk günü" olma iddiasıydı. Amerikan kitle medyasının genelinde kabul görmesi nedeniyle çevre konusu birden ve yaygın biçimde tanındı (Gottlieb 1993:199). Dünya Günü, 1970'leri "Çevreci On Yıl" olarak başlattığında, sosyologlar kendilerini, toplum ve çevre ilişkisini anlamada özgün bir anlayışa doğru rehberlik edecek bir kuram ve araştırmadan yoksun buldular. Klasik sosyolojinin üç temel kurucusunun-Émile Durkheim, Karl Marx ve Max Weber-çalışmalarındaki tartışmalı ve örtük çevre boyutu hiç bir zaman öne çıkmamıştı. Zira, onların Amerikan çevirmenleri ve yorumcuları genel olarak, toplumsal ve yapısal açıklamalarını fiziksel veya çevreci olanlara tercih etmişti (Buttel 1986:338). Zaman zaman ortaya çıkan doğal kaynaklar ve çevre ile ilgili yalıtılmış çalışmalar çoğunlukla kır sosyolojisi alanındaydı, bunlar hiçbir zaman birleşerek birikimli bir çalışmaya dönüşmedi. Benzer biçimde, toplumsal hareket kuramcıları doğa korumacı gruplarla çok az ilgilendiler ve onların kökenleri ve önemlerini keşfetmeyi tarihçilere bıraktılar. Bu durumu anlamak için, sosyolojinin özgün bir disiplin olarak ortaya çıktığı 20. yüzyılın başında toplumsal gelişmeye ve değişmeye dair coğrafi ve biyolojik kuramların üstünlüklerini kaybedişini ayırt etmek gerekmektedir. 1.1. Coğrafi ve Biyolojik Belirlenimciliğin İflası 19. yüzyılda, coğrafi çevrenin insanlığa etkileri önemli bir bilimsel başlıktı. Muhtemelen en önemli belirlenimci, İngiltere'de Uygarlık Tarihi eserinin yazarı İngiliz tarihçi Henry Thomas

İklim değişikliği sorununun çözümü konusunda iki ana strateji var. İlkinde, kapitalist sistem içinde, nedenleri gidermek yerine “enerji dönüşümü”ne ve belirtileri hafifletmeye yönelen (semptomatik) önlemler uygulanır. Bu, hegemonik iklim siyasetidir. İkinci strateji ise sömürülen emekçiler, ezilen toplum kesimleri olarak halkın, kapitalizm karşıtı iklim siyasetidir. İki siyaset, yalnızca çözüm yolları konusunda değil, öncelikle iklim sorununun nedenleri bakımından birbirinden ayrılırlar. Bu yazıda, iklimi soruna dönüştüren neden bakımından bizi çözüme taşıyacak mücadele taktiklerini belirlemeye çalışacağım. İnceleyeceğim beş sorun alanı ve çözüm başlıkları ya da tartışacağım beş tez şunlar:
İklim krizi,
1. ideolojik bir sorun / ideolojik ve bilimsel mücadele,
2. mekânsal ölçek ve zaman boyutu olan bir sorun / ölçekler arasında etkileşim kuran ve
geleceğe ertelenmemiş bir mücadele,
3. iktisadi bir sorun / iktisadi mücadele,
4. sınıfsal bir sorun / sınıfsal mücadele,
5. siyasal bir sorundur / siyasal mücadele ile çözümlenir.

ÇORLU ŞEHRİ'NİN BEŞERİ VE İKTİSADİ COĞRAFYA AÇISINDAN İNCELENMESİ Mustafa Kahraman 2501110004 Tez Danışmanı Doç. Dr. İsmet Akova İstanbul 2013 iii Öz Tez beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde şehrin kurulması ve gelişmesini destekleyen fiziki şartlar ele alınmıştır. Bunlar arasında en önemli olanı yer altı suyunun varlığıdır. Suyun varlığı 80'li yılardan sonra sanayinin burayı seçmesinde en önemli fiziki faktör olmuştur. İkinci bölümde şehrin tarihi ele alınmıştır. Çorlu, eskiden "Via Military" günümüzde ise D100 karayolu olarak bilinen yolun üzerinde bulunması şehrin gelişiminde önemli bir faktördür. Şehir Bizans döneminde İstanbul için bir ön kale görevindeyken Osmanlı döneminde eski başkent Edirne ile İstanbul arasında önemli bir ikmal noktasıydı. Üçüncü bölümde şehrin nüfus özelliklerine değinilmiştir. Bulunduğu coğrafi konum itibariyle işlek bir yerde yer alması hareketli bir nüfusa sebep olmuştur. Balkan savaşlarında gelen göçmenlerle nüfusu artarken İkinci Dünya Savaşı yıllarında nüfus miktarı azalmıştır. Fakat Çorlu'nun nüfusu için kırılma noktası 1980'li yıllarda sanayi kuruluşlarının bölgeye gelmesiyle olmuştur. Dördüncü bolümde yerleşme özellikleri dikkate alınıp, Çorlu'nun şehir planı, cadde ve sokak sistemleri, mahalleri gibi konular ele alınmıştır. Buna göre Çorlu'da düzenli, tek tip bir şehir ve cadde planından söz etmek mümkün değildir. Beşinci bölümde mekâna şehir kimliğini kazandıran fonksiyonlar ele alınmıştır. Bunlar arasında tartışmasız en önemli fonksiyonu sanayi fonksiyonudur. Sanayi fonksiyonu nüfusu kendine çekmiş ve böylece, ticaret, eğitim, sağlık vb. fonksiyonların oluşumu sağlamıştır.