Postmodernitatea euskal kontagintzan, 2007

Lan honetan potmodernitatearen ezaugarriak deskribatu dira Pter Zimaren lana jarraituz, eta ezaugarri horiek euskal kontagintzan aztertu.

Zuberoako Maskaradak ihauterietako jaiak dira, bertan dantza, soinua, mozorroa, kantua, sermoia, kopla eta bestelako ezaugarri estetiko-kreatiboak batzen direlarik. Beraz, Zuberoako Maskaradetan gertakizun batzu ikusgarri dira. Bestetzu entzungarri. Eta beste batzu irakurgarri. Maskaradetan berba protagonista den guneak eta iharduerak frango dira, genero bat baino gehiago egonik. Honako gertakizunak dira entzungarri Maskaradetan: txorrotxen koplak, buhameen taldearen sermoia, kautereen sermoia eta grafitiak (berauek irakurgarri dira), kereztuen elkarrizketa, txorrotxen emankizuna, pitxuaren partaidetza, medikuaren grafitiak (berauek ere irakurgarri dira), pitxuaren testamentua eta jokalari guztiek abesturiko kantua. Txosten honek Zuberoako Maskaradetan entzuteko diren gertakizunez eta irarkurtzeko diren esaldiez dihardu.

2019

Lan honen bitartez, gaur egun Euskal Herria bezala ezagutzen dugun eremu geografikoan, aurkitutako margo eta grabatuen berri emango dugu. Horretarako, lan bibliografikoak, web orrialdeak eta prentsan agertutako berriak izango ditugu informazio iturri nagusi. 1904. urtetik gaur egun arte, 2019. urtea, labar artea duten 30 bat kobazulo aurkitu dira Euskal Herrian. Epealdi honetan bi fase bereiztuko ditugu. Lehenik, 2000. urte artekoa. Non zortzi kobazulo aurkitu ziren, Santimamiñe eta Ekain ospetsuenak izanik gurean eta, bigarrenik, 2000. urtetik aurrerako fasea nabarmenduko dugu. Bigarren fase honetan aurkikuntzen berpizte fase bat izan da. 22 kobazulo berri aurkitu dira labar-artea duten zantzuekin. Horretarako, laburki azalduko ditugu zein teknika, kolore, material eta euskarri erabiltzen zituzten gizaki horiek beraien egitasmoak aurrera eramateko orduan. Geroago, lehenengo faseko kobazulo garrantzitsuenak aztertuko ditugu, nahiz eta, ez ditugu era sistematiko batean aztertuko, dag...

Orain urte batzuk argitara emandako lan interesgarri batean honela zioen R. L. Trask euskalariak (1997: 349): It is an astounding fact that no one has ever undertaken a systematic study of house names. Consequently, we know next to nothing about the principles of house naming, or even whether any principles exist. Ikertzaile honek, gure iritzian, ditugun hutsune eta gabeziak sobera handitzen ditu etxe izendatzeaz ia deus ez dakigula dioenean, baina egia da lan sistematikorik ez dela egin, nahiz hango eta hemengo etxeen izenez hamaika artikulu argitaratu di-ren. Orain aurkezten dugun honetan ez dugu arrunteko lana egin gogo, hots, ez dugu Euskal Herri osoa ikusiko, ez eta oikonimiak dituen arazo guziak aztertuko, baina horietako garrantzizkoenak aipatu nahi genituzke, bereziki Nafarroa hartzen dugula mintzagai. Zernahi dela, bestetako datuak ere ematen ditugu, ezagutzen di-tugun neurrian; adibidez, eta etxe berrien izendabideaz ari garenean, Iparraldeko oi-konimo franko aipatzen ditugu. Hauek dira gure ustean arazo edo puntu behinene-tako batzuk, euskal etxe izendegian. 1. Oikonimoen muga, Nafarroan Aurren-aurrena garbi adierazi behar da Nafarroan, historian zehar euskaraz min-tzatu den alderdiko herri batzuetan etxe izenek ez dutela inoiz berezko izenik izan, al-dika salbuespenen bat aurkituagatik ere. 1 Gai honek azterketa sakonagoa merezi du, baina ditugun datuekin erran dezakegu, euskararen mugaz den bezainbatez, handi-handika marra bat egin daitekeela Lana eta Lizarratik Iguzkitzan eta Artaxoan barna Tafallaraino, eta hemendik Zarrakaztelu eta Irunberriraino. Herri honetatik goiti egin behar da, Nabaskoze eta Burgi aldera (gai honetaz ikus Jimeno Jurío 1997: 61). He-men, jakina, zehaztu beharko da ibar eta are herri bakoitzean zer gertatzen zen. 1 Hau garbi ikusi zuen Etxegaraik 1926rako (87. orr.), baina etxeek izena zuten alderdia, Nafarroan, arrunt murriztu zuen («Baztan, Bertizarana, Doneztebe, Bortzerrieta eta Araitz»), nahiz Anue, Ul-tzama, Imotz, eta Larraunen zenbait etxek, gutxik, izena bazutela gaineratu. Aitzinago (89-90. orr.) gehiago zabaltzen du eremu hau, Arakil eta «Iruña-inguru»-ak ere hartuz.

2018

Lapurdum, 2006

… : Euskaltzaindiaren lan eta agiriak= Trabajos y …, 2010

Fontes Linguae Vasconum (FLV), 2013

Untzuko (Txulapain) parrokian edo inguruan orain gutxi agertu den euskal eskuizkribu zahar baten edizio eta azterketa dakargu lan honetan. Testuaren deskribapena egin dugu eta izkribua itzulpen-moldaketa dela kontuan harturik, jorratzen duen gaiaz eta testua euskaraz egotearen arrazoiez azalpen zenbait eman ditugu. Idazkiaren estilo txukuna gogoan, egile anonimoaren ezagupenen eta eraginen gaineko ondorioak atera ditugu. Horrezaz gain, testua ikuspegi filologiko eta dialektologikotik aztertuta, dagokion garaian eta hizkeran kokatzen saiatu gara. Eskuizkribuaren transkripzioa, grafia eta puntuazioa gaurkotua duen bertsioa eta jatorrizkoaren faksimilea ere eman ditugu hemen. En este trabajo presentamos el estudio y edición de un antiguo manuscrito en vasco hallado recientemente en la parroquia de Unzu (Juslapeña) o alrededores. Hemos descrito el texto y, al tratarse de una traducción-adaptación, hemos dado algunas explicaciones en torno al tema que trata y al motivo por el cual está redactado en vascuence. Teniendo en cuenta el cuidado estilo del escrito, hemos sacado algunas conclusiones sobre los conocimientos e influencias del autor anónimo. Además, tras estudiar el texto desde el punto de vista filológico y dialectológico, hemos tratado de ubicarlo en la época y variedad lingüística que le corresponde. También ofrecemos la transcripción, la versión en grafía y puntuación actualizada y el facsímil del original. This paper presents an analysis and an edited version of a manuscript in Basque recently discovered in the parish of Unzu (Txulapain / Juslapeña) or its surroundings. Considering this is a translation-adaptation, the text is described and some explanations both about its topic and the reason for it being written in Basque are supplied. Bearing in mind the elevated style of the writing, some conclusions about the knowledge base and the influences received by the anonymous writer are also drawn. After a philological and dialectological analysis, the text has also been placed in its corresponding time and linguistic variety. Furthermore, its transcription, a version in modern spelling and punctuation, and the facsimile from the original are provided.

EGAN, 1994

"Modernismoaren jarauntsia euskal literaturan. Obabakoak". EGAN 46.2 (1994): 17-62.