Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2022

Taşköprîzade İsâmüddîn Ahmed Efendi’nin (ö. 968/1561) Arapça olarak 965/1558 yılın­da kaleme aldığı eş-Şakâ’iku’n-Nu‘mâniyye fî Ulemâi’d-Devleti’l-Osmâniyye adlı biyografik eseri Osmanlı devletinin kuruluşundan ese­rin telif tarihine kadarki on padişah dönemini kapsamaktadır. Her padişah dönemini ayrı bir tabakada inceleyen müellif, eserde top­lam 522 kişinin biyografisine yer vermiştir. Terceme-i hâllerine yer verilen kişiler arasında âlimler, düşünürler, hekimler, şeyhler, müderrrisler, kâdılar, şairler vs. birçok kişi yer almaktadır. Eserde şahısların öğrenimleri, meslekî kariyerleri, ta­lim ve irşad faaliyetlerinin yanı sıra eserlerine de yer verilmiştir. Taşköprîzâde, henüz hayatta iken Şakâ’ik-ı Nu‘mâniyye’nin Tükçeye tercüme ve zeyilleri faaliyetleri başlamıştır. Eseri tercüme edenler arasında XVI. yüzyılın önde gelen münşîlerinden olan Edirneli Mecdî Mehmed Efendi de (ö. 1591) yer almaktadır. Hadâ’iku’ş-Şâkâ’ik adını taşıyan tercümesiyle Mecdî,Şakâ’ik-ı Nu‘mâniyye’yi yalnızca tercüme etmekle yetinmemiş, bununla birlikte bazı terceme-i hâlleri esere ekleyip bazılarını çıkararak mevcut biyografilere yer yer ilavelerde bulunmuş, Taşköprîzâde’nin verdiği bazı bilgileri de tashih ederek eseri ikmal edip yeniden tasarlamıştır. Bu açıdan değerlendirildiğinde onun yapmış olduğu tercüme kısmî de olsa bir telif hususiyeti taşımaktadır. Bununla birlikte Mecdî Mehmed Efendi, bu tercümesiyle Osmanlı süslü nesrinin en önemli örneklerinden birini ortaya koymuştur. Mecdî Mehmed Efendi, kaynak metinde olmayan çok sayıda Farsça, Arapça ve Türkçe şiiri tercümesine ilave ederek çalışmasını zenginleştirmiştir. Böylece kaynak eserde olmadığı hâlde Mecdî tarafından eklenen yahut çıkarılan biyografiler ve ilave bilgilerle zenginleştirilen Hadâ’iku’ş-Şakâ’ik bu yönüyle diğer Şakâik tercümelerinden oldukça farklı bir konumdadır.

İslam dünyasının önemli ilim merkezlerinden biri olan Buhara’da, hicri II. asrın ortalarından itibaren pek çok alim yetişmeye başlamıştır. Muhaddis-sûfî Ebû Bekir el-Gülâbâdî (Kelâbâzî) de bunlardan birisidir. Kaynaklarda hayatı hakkında pek bilgi verilmeyen Gülâbâdî’nin yaşadığı sosyo-kültürel çevre makalemizde ele alınmıştır. Ebû Bekir’in ismi hakkındaki ihtilaflar giderilerek adının “Ebû Bekir, Mu-hammed b. İbrahim b. Ya’kûb b. Yusuf b. Kesîr b. Hâtim b. Abdurrahman el-Gülâbâdî el-Buhârî el-Hanefî es-Sûfî” olduğu ve 380/990 yılında vefat ettiği tespit edilmiştir. Ardından Ebû Bekir’in yaptığı ilmi seyahatler, hocaları, öğrencileri ve eserleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Buhara which became one of the important science centers after the mids of the 2nd century of the Hegira has contributed to the raising of important schol-ars. Muhaddith-sufi Abu Bakr al-Gulabadi (Kalabadhi) is one of them. In this paper, it has been tried to point out the social-cultural environment where this scholar lived. The conflict on this scholars name and date of death has been solved and concluded as “Abu Bakr, Muhammed b. İbrahim b. Ya’kûb b. Yusuf b. Kathir b. Ha-tim b. Abdurrahman al- Gulabadi (Kalabadhi) al-Buhari al-Hanafi al-Sufi” and 380/990. Thereafter his scholarly travels, teachers, students and his works were mentioned.

Kaynak göstermek koşuluyla alıntı ve gönderme yapılabilir.

SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi, 2017

Yıl: 4, Sayı: 15, Ekim 2017, s. 465-500 Ahmet AKDAĞ 1 ABDÜSSELÂM B. NU'MÂN B. HALÎL'ĠN KASÎDE-Ġ HAMRĠYYE ġERHĠ Özet

idrak Dini Araştırmalar Dergisi, 2021

Bu çalışma hakem değerlendirmesinden geçmiş, bir intihal yazılımı ile taranmıştır. İntihal yapılmadığı tespit edilmiştir. This article has gone through a peer review process and scanned via a plagiarism software. No plagiarism has been detected.