Directory

(PDF) KENT YAŞAMINDAKİ DÖNÜŞÜMÜN EDEBİYATA YANSIMALARI

KENT YAŞAMINDAKİ DÖNÜŞÜMÜN EDEBİYATA YANSIMALARI

2023, KENT YAŞAMINDAKİ DÖNÜŞÜMÜN EDEBİYATA YANSIMALARI

Giriş Türkiye’de kentlerin başta mimari olmak üzere sosyal, kültürel ve ekonomik yapısını etkileyen bir dizi değişim sürecinin birlikte yaşanmaya başladığı yıllar 1950’lere kadar geri götürülebilir. Bu değişime eşlik eden başlıca olgulara bakıldığında; kırsal yapıların çözülmesiyle yaşanan kırdan kente göç, demografik yapının farklılaşmasıyla ortaya çıkan gecekondulaşma, kentlerin yayılma alanlarının büyümesi ile kentteki toplumsal ve ekonomik ilişkilerde meydana gelen değişim ve gelişim sürecini izah eden kentleşme, yaşam tarzlarının üretim merkezinden çıkıp tüketim eksenli tanımlandığı tüketim kültürü, bu kültürün mimari yapıları olan mega alışveriş merkezleri, iş merkezleri, kuleler, gökdelenler, apartmanlar, site yaşamı, mutenalaştırma1 gibi olgular dikkat çekmekte ve dönüşümü okumak bu ve benzeri birçok süreci birlikte değerlendirmekle mümkün olabilmektedir. Özellikle ilk dönem kent hareketliliğinde kırdan kente göçün sebebiyet verdiği bir nüfus yoğunluğu, bunun devamında gelen gecekondulaşma süreci ve kentleri sanayi ve üniversite kampüslerinin olduğu yönlere doğru genişleten değişimler, kent merkezlerinin mutenalaştırma adıyla eski konutların yıkılıp yerlerine büyük sitelerin yapılması gibi dönüşüm süreçleri kentlerin geçirdiği değişimin en önemli göstergelerindendir. Bu sürecin merkezinde elbette ekonomi yer almaktadır. Sürecin en fazla etkilendiği insan ve insan ilişkileri, komşuluk, sosyal bağlar, aidiyet, yabancılaşma gibi birçok durumun ortaya çıkardığı gerilimleri de beraberinde getirmektedir