Books by Mateusz Świetlicki
This special volume of Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia is monographic in nature and... more This special volume of Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia is monographic in nature and showcases a variety of thought-provoking approaches to children’s literature and culture. The authors are interested in exploring how children’s culture produced in the formerly Soviet-ruled countries has addressed the experience of post-communist subjects, both those who have lived in the former regime and those for whom it is a memory passed by older generations — today, no one under 28 was even alive when the communist rule in East-Central Europe still existed; no one under 35 or so has any meaningful memories of it. The contributions to the present volume capture selective engagements with the thematic, generic, and media diversity of post-communist children’s culture. We hope to initiate a more wide-ranging discussion on post-1989 children’s culture in East-Central Europe as reflecting a shared experience, regional interactions, and nuances of the distinct paths each of the countries in question have taken since 1989.
Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia, 5/2016,
Special Issue, vol. I:
THE TROPICS OF RES... more Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia, 5/2016,
Special Issue, vol. I:
THE TROPICS OF RESISTANCE: Languages, genres, rhetoric
Teksty zawarte w niniejszym tomie poświęcono rozważaniom nad traumą we współczesnej historii pańs... more Teksty zawarte w niniejszym tomie poświęcono rozważaniom nad traumą we współczesnej historii państw Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej oraz interakcji między historycznym i doświadczanym palimpsestem zaburzeń kulturowych. Posługując się interdyscyplinarnymi i transdyscyplinarnymi metodologiami, czerpiąc z badań nad traumą, (post)pamięcią, okresem przejściowym, postkomunizmem, jak również postkolonializmem, autorzy zbadali traumę, wykorzystując perspektywę historyczną — podejmując takie kwestie, jak Ukraińska Powstańcza Armia z perspektywy polskiej i ukraińskiej, masowe repatriacje powojenne czy przesiedlenia i wydalenia lokalnej ludności z odmiennych grup etnicznych w imieniu jednolitego państwa, kulturową — odszyfrowując języki i dyskursy traumy w teatrze, kinie, sztuce i nowych mediach, oraz literaturoznawczą — skupiając się na geopolityce traumy, narracjach pamięci i postpamięci, widmowych powrotach przeszłości w międzypokoleniowym przekazie, często podejmując tematy w przestrzeni polityczno-społecznej okresu reżimu komunistycznego zabronione/zmanipulowane.
Anti-communist resistance or dissidence, a huge archive of various forms of expression from subve... more Anti-communist resistance or dissidence, a huge archive of various forms of expression from subversive humor to open opposition, has not been an easy object of research in literary studies and theory, the two fields which would naturally, as it would seem, be inclined to investigate this vast field of discursive activity. Focus on languages, genres and rhetoric in articulations and practices of anti-communist resistance (which also includes resistance against the oppressive totalitarian state) is of utmost importance in developing grounds for a comprehensive understanding of cultures of resistance in Central and Eastern European countries under communist rule. Resistance and language awareness was definitely a trademark (for want of a better word) of opposition in the communist bloc. The phenomenon, however, still lacks a synoptic yet nuanced methodology for a critical comparative reading of its converging and diverging forms in the cultural and political geography of our region. The volume edited by Dorota Kołodziejczyk and Mateusz Świetlicki sets out to bring together key intersecting dimensions of reflection on resistance as discourse, rhetoric and imagination in a comparative perspective created by the regional scope and the mediation of postcolonial studies.
Wyłaniający się z książki Mateusza Świetlickiego obraz Żadanowskich chłopców i mężczyzn świadczy ... more Wyłaniający się z książki Mateusza Świetlickiego obraz Żadanowskich chłopców i mężczyzn świadczy o skomplikowanym procesie kształtowania się męskości w trudnym okresie transformacji ustrojowej. Wychowywani na radzieckich ideałach głęboko zakorzenionych wśród przedstawicieli starszych pokoleń, bohaterowie autora Woroszyłowgradu zostają otoczeni przez globalizującą popkulturę, co coraz silniej wpływa na ich relacje z rodzicami i kreację własnej tożsamości. Przyjęcie perspektywy badawczej pro-feministycznych men and masculinities studies i uczynienie przedmiotem badań dyskursu maskulinistycznego w prozie Serhija Żadana pozwoliło autorowi przedstawić przykładową rolę mężczyzny w okresie transformacji systemowej ostatnich dwudziestu pięciu lat oraz pokazać, jak stopniowo następuje związana z przełomem pokoleniowym dekonstrukcja hegemonialnego modelu męskości. Mimo iż trudno potraktować prozę Żadana jako kompletne kompendium wiedzy na temat stanu ukraińskiej męskości, jej obrazy zawarte w twórczości autora Depeche Mode, jak również reprezentacje relacji damsko-męskich oraz tych między samymi mężczyznami, stanowią dobrą literacką reprezentację zmian zachodzących obecnie na Ukrainie.
Prezentowany tom stanowi finalną publikację międzynarodowego projektu badawczego, realizowanego w... more Prezentowany tom stanowi finalną publikację międzynarodowego projektu badawczego, realizowanego w latach 2013–2016 w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” Nr 12H 12 0046 81 „Posttotalitarny syndrom pokoleniowy w literaturach słowiańskich Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej końca XX i początku XXI wieku w świetle studiów postkolonialnych” . Projekt był wykonywany w Zakładzie Ukrainistyki Instytutu Filologii Słowiańskiej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego i wzięli w nim udział jako główni wykonawcy: prof. Bogusław Bakuła (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu), prof. Tamara Hundorowa (Instytut Literatury im. T. Szewczenki Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie), dr Natalia Łebedyncewa i prof. Ołeksandr Pronkewycz (oboje z Państwowego Czarnomorskiego Uniwersytetu im. P. Mohyły w Mikołajowie, Ukraina), prof. Ałła Tatarenko (Uniwersytet im. I. Franki we Lwowie, Ukraina), dr Mateusz Świetlicki i dr Dorota Żygadło-Czopnik (oboje z Uniwersytetu Wrocławskiego) oraz pisząca te słowa jako kierownik projektu. Na poszczególnych etapach prac badawczych ze ścisłym zespołem grantowym współpracowali także: dr Ludmyła Berbenec (Instytut Literatury im. T. Szewczenki Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie), prof. Marija Litowskaja (Uralski Uniwersytet Federalny im. B. Jelcyna w Jekaterynburgu, Rosja), dr Natalia Połtawcewa (Rosyjski Uniwersytet Humanistyczny w Moskwie, Rosja) oraz prof. Dariusz Skórczewski (Katolicki Uniwersytet im. Jana Pawła II w Lublinie). Do przygotowania końcowej monografii zostały zaproszone również prof. Hanna Gosk i dr Katarzyna Drozd (Uniwersytet Warszawski), dr Dorota Kołodziejczyk i mgr Aniela Radecka (Uniwersytet Wrocławski) oraz dr Cristina Șandru (Wielka Brytania). Proponowany projekt zakładał transnarodową analizę świadomości posttotalitarnej i postkolonialnej w horyzoncie tranzycyjnego przełomu pokoleniowego i jego znaczenia dla społeczno-kulturowych procesów końca XX i początku XXI wieku w oparciu o takie literatury, jak: czeska, słowacka, polska, rosyjska, ukraińska, serbska, chorwacka i bośniacka. Refleksja nad świadomością pokoleniową w kulturach i literaturach tak wytyczonego obszaru badawczego miała na celu prześledzić oraz zrozumieć charakter i mechanizmy zmian posttotalitarnych paradygmatów kulturowych, jednocześnie pozwalając skonceptualizować odpowiednie strategie i narzędzia metodologiczne, współgrające z aktualnym rozwojem myśli humanistycznej, w której studia kulturowe, a zwłaszcza obszar ich styku ze studiami postkolonialnymi i posttotalitarnymi, należą do najbardziej progresywnie rozwijających się dyscyplin współczesnej humanistyki. Dlatego też istota podjętych w projekcie badań wyznaczana była przez następujące trajektorie badawcze, dotyczące: — ukazania syndromu generacyjnego w charakterze czynnika postkolonialnego, którego aktywizacja sprowokowana została sytuacją posttotalitarną i postkolonialną; — dokonania oglądu przełomu pokoleniowego jako jednego z rodzajów dyskursów warunkujących przestrzeń kluczowych konfliktów w utworach współczesnych pisarzy literatur narodowych Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej Słowiańszczyzny; — przeanalizowania form i rodzajów relacji wewnątrz- i międzypokoleniowych oraz dostrzeżenia roli wzajemnego porozumienia między różnymi narodami, kulturami i pokoleniami zarówno w perspektywie globalizacyjnej, jak i glokalizacyjnej. Zamiarem autorów niniejszego projektu było ponadto zwrócenie uwagi literaturoznawczych i kulturoznawczych slawistycznych środowisk akademickich na tematykę i problematykę generacyjnego dyskursu posttotalitarnego w horyzoncie postkolonialnym, który w zakresie nauk społecznych (politologicznych, historycznych) ma już swoją ustaloną tradycję, natomiast w literaturoznawstwie i kulturoznawstwie Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej Słowiańszczyzny do tej pory nie zaistniał w stopniu zadowalającym1. W ramach działań grantowych uczestnicy zespołu badawczego przeprowadzili wiele kwerend bibliotecznych w kraju i zagranicą, wygłosili wykłady na uczelniach polskich i europejskich, wzięli udział w międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych, wygłaszając referaty z zakresu prowadzonych przez siebie badań nad kategorią pokolenia.
W trakcie realizacji projektu zostały zorganizowane także następujące międzynarodowe konferencje naukowe: „Badania genderowe w świetle studiów postkolonialnych a literatury Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej Słowiańszczyzny. Rozpoznania. Hierarchie. Perspektywy” (Państwowy Czarnomorski Uniwersytet im. Petra Mohyły w Mikołajowie na Ukrainie, 26–28 września 2013 roku) oraz „»Ojcowie i dzieci«: syndrom pokoleniowy i możliwości rozwoju studiów postkolonialnych w Europie Środkowej, Wschodniej i na Bałkanach” (Instytut Literatury im. Tarasa Szewczenki Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie, 15–16 maja 2014). Niestety, trzecia z zaplanowanych konferencji, która miała się odbyć w Jekaterynburgu w Rosji nt. „Współczesne studia postkolonialne i nowe możliwości badania literatur posttotalitarnych” nie doszła do skutku ze względu na skomplikowane relacje ukraińsko-rosyjskie po aneksji Krymu przez Rosję oraz wtargnięcie wojsk rosyjskich do południowych i wschodnich obwodów Ukrainy. Dotychczasowym plonem prac członków i współpracowników zespołu grantowego są m.in. takie publikacje o charakterze monograficznym, jak: Перехресні стежки українського маскулінного дискурсу: культура і література XIX– XXI ст., наук. ред. А. Матусяк, Київ 2014, Видав. Laurus, ss. 367; Генерації — Культура — Постколоніалізм. Теоретичні Ревізії, вип. 4, наук. ред. Т. Гундорова, А. Матусяк, Київ 2014, Видав. Laurus, ss. 336; „Miscellanea Post- totalitariana Wratislaviensia” 1/2013: Między pamięcią a zapomnieniem. Trauma postkomunistyczna, red. nauk. A. Matusiak, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, ss. 356; „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” 2/2014: Postkolonializm — Tożsamość — Gender. Europa Środkowa, Wschodnia i Południowo-Wschodnia, red. nauk. A. Matusiak, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, ss. 401; „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” 4/2016: Pokolenie — Transformacja — Tożsamość. Gardzienickie czytania teatroznawcze… i nie tylko, red. nauk. A. Matusiak, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, ss.175. Ponadto, w ramach niniejszego projektu Mateusz Świetlicki przygotował rozprawę doktorską nt. Kiedy chłopcy zostają mężczyznami. Męskość jako projekt w prozie Serhija Żadana, której publiczna obrona odbyła się w kwietniu 2015 roku w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego (monografia znajduje się obecnie w przygotowaniu do druku).
Papers by Mateusz Świetlicki
Slavica Wratislaviensia, 2023
The plague can be symbolically interpreted as a deadly ideology that led to the deaths of several... more The plague can be symbolically interpreted as a deadly ideology that led to the deaths of several million people and the subsequent erasure of these traumatic events from collective memory. This paper takes a closer look at the literary representations of the Holodomor, the Great Famine of 1932-1933, in English-language children's literature of the Ukrainian diaspora, using the example of the fi rst edition of the picturebook Tell Me a Story, Babushka (2019) by Carola Schmidt, an author of Ukrainian-Brazilian origin, illustrated by Vinicius Melo. The article highlights the relationship between the two complementary narrative voices that Schmidt and Melo use to familiarize their young readers with the Holodomor. The article also shows that despite the generalizations present in Tell Me a Story, Babushka, Schmidt and Melo succeed in bringing the subject matter of the Holodomor to young readers without being misleading. Moreover, due to the universal nature of the fairytale narrative and the educational values it conveys, the picturebook can provoke extratextual discussions about the Great Famine and Ukrainian culture.
Children's Literature in Education, 2022
In many Polish children's books published in the last twenty years the relationship between Jews ... more In many Polish children's books published in the last twenty years the relationship between Jews and Poles during the Holocaust is presented as an unburied theme which can be interpreted in the context of both collective and private/individual cultures of remembrance. Therefore, in this case, we deal with experiences confirmed in the cultural and written order rather than existentially faced. In contemporary Poland, a practically monoethnic and predominantly Catholic country, where the largest number of Jews killed by the Nazis lived before World War II, there is a syndrome of silence concerning the Holocaust. This paper focuses on analysing Joanna Rudniańska's "Kotka Brygidy [Brygida's Cat]" (2007) and "XY" (2012), two unique works in the genre of Polish Holocaust children's fiction which combine parable, magic realism, and postmodern fairy tale. The authors argue that Rudniańska's texts belong not only to the group of literary works known as children's literature of atrocity or the literature of genocide for young people but also literature of testimony
Filoteknos, 2021
Anastasia Ulanowicz (University of Florida) in an Interview with Mateusz Świetlicki (University o... more Anastasia Ulanowicz (University of Florida) in an Interview with Mateusz Świetlicki (University of Wrocław)
TEKA, 2019
Abstract: While numerous news outlets in Ukraine reported about the passing of Patricia Nell Warr... more Abstract: While numerous news outlets in Ukraine reported about the passing of Patricia Nell Warren, as of 2019, none of her anglophone works has been translated into Ukrainian. This fact seems surprising because Warren, the first wife of George Tarnawsky, disappointed
with the lack of success with her work in English, in the 1960s published a few volumes of poetry in Ukrainian under the pen name Patricia Kilina. Hence she has a strong link to the Ukrainian literary process. Although a few scholarly articles have been published about Warren’s most popular novel, The Front Runner (1974), its sequels have not been studied yet. The aim of this article is to fill this gap by examining Billy’s Boy (1997). The authors of this article argue that by depicting the coming-of-age experience of John William, the twelve-year-old son of Billy Sive who tries to find his own identity and find out
more about his father, Warren manages to not only show that cultivating the postmemory of Billy and trying to understand his roots are crucial in the process of William’s maturation but also portrays social changes happening in the USA in the late 1990s.
Keywords: coming-of-age, memory, postmemory, American Literature, Ukrainian Literature,
queer memory
Interalia vol. 15, 2020
W niniejszym artykule chciałbym przybliżyć czytelnikom nieznaną w naszym regionie anglojęzyczną t... more W niniejszym artykule chciałbym przybliżyć czytelnikom nieznaną w naszym regionie anglojęzyczną twórczość Patricii Nell Warren na przykładzie jej najbardziej znanego utworu The Front Runner (1974), powieści, w której autorka porusza kwestie homofobii i mizoginii w sporcie, jak również różne doświadczenia ujawniania homoseksualnej orientacji dwóch pokoleń mężczyzn. Biorąc pod uwagę koncepcję potrójnej mimesis Paula Ricouera skupię się na relacji własnego doświadczeniu autorki wobec narracyjnej problematyki powieści, jak również jej wieloznacznej recepcji wśród przedstawicieli społeczności LGBTQ+. Pragnę pokazać, że w kontekście amerykańskim The Front Runner może pełnić rolę tekstu kultury i medium pamięci, a dla nowych europejskich czytelników stanowić potencjalne źródło pamięci protetycznej, dostarczające literacką reprezentację doświadczenia ujawnienia orientacji homoseksualnej i zmieniających się postaw społecznych wobec nie-binarnych ról płciowych i nieheteroseksualności zaraz po zamieszkach w Stonewall i przed epidemią AIDS. Pragnę też zauważyć, że zapoznanie ukraińskich czytelników z prozą Warren może stać się impulsem do queerowej reinterpretacji wcześniejszej poezji autorki Tragedii pszczół.
Słowa klucze: homofobia, mizoginia, heteronormatywność, literatura gejowska, literatura amerykańska, mimesis, pamięć
https://interalia.queerstudies.pl/wp-content/uploads/InterAlia_15-2020.pdf
Barnboken: Journal of Children's Literature Research, 2020
This article analyzes Kathy Kacer’s Masters of Silence (2019), a novel about Marcel Marceau – the... more This article analyzes Kathy Kacer’s Masters of Silence (2019), a novel about Marcel Marceau – the renowned mime artist who during the war cooperated with the French Resistance – and two fictional Jewish siblings struggling with the trauma of losing their parents, anti-Semitism, and the suppression of identity in a Catholic convent in southern France. The author examines the narrative techniques used by Kacer, including the combination of fiction with history and some elements of the biography of Marceau, and demonstrates that she not only shares the next-generation memory of World War II with her young readers but also depicts nonverbal ways of coping with trauma as potentially effective and empowering. Whereas Kacer’s indifference to historical dates may be connected to her determination to portray Marceau as an adolescent role model, the novel is a successful narrative about trauma and the Holocaust history, and the depiction of Marceau’s acts of resistance does not overshadow the young protagonists who do not just quiver and follow the instructions of the adults but mainly try to gain agency.
Anglica Wratislaviensia, 2020
Abstract: Marsha Forchuk Skrypuch’s historical novels and picturebooks for young readers have gai... more Abstract: Marsha Forchuk Skrypuch’s historical novels and picturebooks for young readers have gained significant commercial and critical recognition in North America. Interestingly, Ukraine, her grandfather’s homeland, has remained the central theme in her works ever since the publication
of the picturebook Silver Threads in 1996. The author of this essay argues that by telling the suppressed, untold stories, hence bringing attention to the next-generation memory of the traumatic experiences of Ukrainian Canadians, Skrypuch puts them on the landscape of Canadian collective
and cultural memory and challenges the false generalizations attributed to Ukrainians and Ukrainian Canadians in North America after the Second World War. After briefly outlining the history of Ukrainian immigration to Canada, and explaining the roots of the negative stereotypes attributed
to Ukrainians, the author analyzes Hope’s War (2001), Skrypuch’s first Ukrainian-themed novel, and shows that by highlighting the unexpected similarities between the experiences of the protagonist’s grandfather, who during the Second World War was a member of the UPA, and the anxieties
of contemporary teenagers, Skrypuch evokes empathy in mainstream and diasporic readers and enables the formation of next-generation memory.
Keywords: children’s literature, memory, counterhistory, postmemory, next-generation memory, Canada, the Second World War
Slavica Wrartislaviensia, 2021
The aim of this article is to analyze Laura Langston’s novel Lesia’s Dream (2003) in the perspect... more The aim of this article is to analyze Laura Langston’s novel Lesia’s Dream (2003) in the perspective of memory studies and to show the mnemonic potential of children’s literature. Considering the protagonist of the novel as both the recipient and the giver of memory, the author of the article shows that by using the history of Canadian internment of Ukrainians during World War I, the most traumatogenic experience of Ukrainian diaspora in Canada, Langston creates a narrative that has the potential to initiate the transfer of next-generation memory, both individual and collective. As a result, Langston’s novel appears to be a text that can promote the memory of the Ukrainian diaspora in its youngest representatives, people who do not know the country of their ancestors. It may also help to incorporate the experience of the first wave of Ukrainian immigration into Canadian cultural memory. The analysis of the novel suggests that to maintain a sense of unity and continuity, the diaspora community must continue to feed on the memories of its own past, especially those of its near-death (in this case represented by internment), thus avoiding the hypothetical threat of losing a separate identity.
Filoteknos, vol. 10, 2020
In both of her novels, Sapphire depicts disadvantaged gifed children
and adolescents. Precious, ... more In both of her novels, Sapphire depicts disadvantaged gifed children
and adolescents. Precious, the illiterate protagonist of Push (1996), eventually starts to write poetry. In the Kid (2011) her son Abdul becomes a passionate dancer. Both protagonists are also victims of sexual abuse and social neglect. While they try to use their gifts as a way of coping with trauma, only Abdul grows up to be a victimizer. This essay shows that Sapphire challenges the stereotypical understanding of the child’s innocence. She also depicts social isolation of abused Black children, and, instead of condemning Abdul, makes her readers try to understand the causes of the rage, anger, and abusive behavior of a victim who becomes a victimizer.
Slavica Wratislaviensia, 2020
Chociaż w 2018 roku hucznie obchodzono setną rocznicę końca I wojny światowej, w kontekście zacho... more Chociaż w 2018 roku hucznie obchodzono setną rocznicę końca I wojny światowej, w kontekście zachodnim utożsamianej z radykalnymi zmianami dyskursywnymi, kryzysem poglądowym i epistemologicznym oraz źródłem traumy kulturowej 1 , pamięć o pewnych traumatycznych doświadczeniach związanych z Wielką Wojną wciąż nie zagościła w świadomości zbiorowej i oficjalnych narracjach czy choćby w wytworach kultury popularnej i literatury pięknej. A przecież, jak słusznie zauważa Marta Zielińska we wstępie do "Tekstów Drugich" poświęconych I wojnie światowej, "Oswajanie, a przez to unieszkodliwianie traum indywidualnych i zbiorowych było od zarania ludzkości jednym z najważniejszych zadań kultury" 2 . W kontekście ukraińskiej diaspory w Kanadzie tematami przez lata wypartymi, funkcjonującymi wyłącznie w pamięci indywidualnej ofiar i świadków, było internowanie 6 tysięcy ukraińskich imigrantów na mocy uchwalonej przez parlament w roku 1914 ustawy o prowadzeniu wojny (War Measures Act) oraz pozbawienie trzy lata później 144 tysięcy Kanadyjczyków ukraińskiego pochodzenia praw wyborczych przez ustawę o wyborach w czasie wojny (War Times Election Act) 3 . Mówiąc o tych kwestiach, można posłużyć 1 A. Branach-Kallas, Szok Wielkiej Wojny -o traumie indywidualnej, traumie kulturowej oraz portretach gueules cassées we współczesnej literaturze brytyjskiej i francuskiej, "Teksty Drugie" 2018, nr 4, s. 17. 2 M. Zielińska, Wojna, trauma i kultura, "Teksty Drugie" 2018, nr 4, s. 7. 3 Więcej na temat internowania Ukraińców i Kanadyjczyków ukraińskiego pochodzenia zob.
Choroba ― ciało ― dusza w literaturze i kulturze (red. J. Tymieniecka-Suchanek), 2017
Written in 2012 (published in 2017)
Uploads
Books by Mateusz Świetlicki
Special Issue, vol. I:
THE TROPICS OF RESISTANCE: Languages, genres, rhetoric
W trakcie realizacji projektu zostały zorganizowane także następujące międzynarodowe konferencje naukowe: „Badania genderowe w świetle studiów postkolonialnych a literatury Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej Słowiańszczyzny. Rozpoznania. Hierarchie. Perspektywy” (Państwowy Czarnomorski Uniwersytet im. Petra Mohyły w Mikołajowie na Ukrainie, 26–28 września 2013 roku) oraz „»Ojcowie i dzieci«: syndrom pokoleniowy i możliwości rozwoju studiów postkolonialnych w Europie Środkowej, Wschodniej i na Bałkanach” (Instytut Literatury im. Tarasa Szewczenki Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie, 15–16 maja 2014). Niestety, trzecia z zaplanowanych konferencji, która miała się odbyć w Jekaterynburgu w Rosji nt. „Współczesne studia postkolonialne i nowe możliwości badania literatur posttotalitarnych” nie doszła do skutku ze względu na skomplikowane relacje ukraińsko-rosyjskie po aneksji Krymu przez Rosję oraz wtargnięcie wojsk rosyjskich do południowych i wschodnich obwodów Ukrainy. Dotychczasowym plonem prac członków i współpracowników zespołu grantowego są m.in. takie publikacje o charakterze monograficznym, jak: Перехресні стежки українського маскулінного дискурсу: культура і література XIX– XXI ст., наук. ред. А. Матусяк, Київ 2014, Видав. Laurus, ss. 367; Генерації — Культура — Постколоніалізм. Теоретичні Ревізії, вип. 4, наук. ред. Т. Гундорова, А. Матусяк, Київ 2014, Видав. Laurus, ss. 336; „Miscellanea Post- totalitariana Wratislaviensia” 1/2013: Między pamięcią a zapomnieniem. Trauma postkomunistyczna, red. nauk. A. Matusiak, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, ss. 356; „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” 2/2014: Postkolonializm — Tożsamość — Gender. Europa Środkowa, Wschodnia i Południowo-Wschodnia, red. nauk. A. Matusiak, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, ss. 401; „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” 4/2016: Pokolenie — Transformacja — Tożsamość. Gardzienickie czytania teatroznawcze… i nie tylko, red. nauk. A. Matusiak, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, ss.175. Ponadto, w ramach niniejszego projektu Mateusz Świetlicki przygotował rozprawę doktorską nt. Kiedy chłopcy zostają mężczyznami. Męskość jako projekt w prozie Serhija Żadana, której publiczna obrona odbyła się w kwietniu 2015 roku w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego (monografia znajduje się obecnie w przygotowaniu do druku).
Papers by Mateusz Świetlicki
with the lack of success with her work in English, in the 1960s published a few volumes of poetry in Ukrainian under the pen name Patricia Kilina. Hence she has a strong link to the Ukrainian literary process. Although a few scholarly articles have been published about Warren’s most popular novel, The Front Runner (1974), its sequels have not been studied yet. The aim of this article is to fill this gap by examining Billy’s Boy (1997). The authors of this article argue that by depicting the coming-of-age experience of John William, the twelve-year-old son of Billy Sive who tries to find his own identity and find out
more about his father, Warren manages to not only show that cultivating the postmemory of Billy and trying to understand his roots are crucial in the process of William’s maturation but also portrays social changes happening in the USA in the late 1990s.
Keywords: coming-of-age, memory, postmemory, American Literature, Ukrainian Literature,
queer memory
Słowa klucze: homofobia, mizoginia, heteronormatywność, literatura gejowska, literatura amerykańska, mimesis, pamięć
https://interalia.queerstudies.pl/wp-content/uploads/InterAlia_15-2020.pdf
of the picturebook Silver Threads in 1996. The author of this essay argues that by telling the suppressed, untold stories, hence bringing attention to the next-generation memory of the traumatic experiences of Ukrainian Canadians, Skrypuch puts them on the landscape of Canadian collective
and cultural memory and challenges the false generalizations attributed to Ukrainians and Ukrainian Canadians in North America after the Second World War. After briefly outlining the history of Ukrainian immigration to Canada, and explaining the roots of the negative stereotypes attributed
to Ukrainians, the author analyzes Hope’s War (2001), Skrypuch’s first Ukrainian-themed novel, and shows that by highlighting the unexpected similarities between the experiences of the protagonist’s grandfather, who during the Second World War was a member of the UPA, and the anxieties
of contemporary teenagers, Skrypuch evokes empathy in mainstream and diasporic readers and enables the formation of next-generation memory.
Keywords: children’s literature, memory, counterhistory, postmemory, next-generation memory, Canada, the Second World War
and adolescents. Precious, the illiterate protagonist of Push (1996), eventually starts to write poetry. In the Kid (2011) her son Abdul becomes a passionate dancer. Both protagonists are also victims of sexual abuse and social neglect. While they try to use their gifts as a way of coping with trauma, only Abdul grows up to be a victimizer. This essay shows that Sapphire challenges the stereotypical understanding of the child’s innocence. She also depicts social isolation of abused Black children, and, instead of condemning Abdul, makes her readers try to understand the causes of the rage, anger, and abusive behavior of a victim who becomes a victimizer.
Special Issue, vol. I:
THE TROPICS OF RESISTANCE: Languages, genres, rhetoric
W trakcie realizacji projektu zostały zorganizowane także następujące międzynarodowe konferencje naukowe: „Badania genderowe w świetle studiów postkolonialnych a literatury Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej Słowiańszczyzny. Rozpoznania. Hierarchie. Perspektywy” (Państwowy Czarnomorski Uniwersytet im. Petra Mohyły w Mikołajowie na Ukrainie, 26–28 września 2013 roku) oraz „»Ojcowie i dzieci«: syndrom pokoleniowy i możliwości rozwoju studiów postkolonialnych w Europie Środkowej, Wschodniej i na Bałkanach” (Instytut Literatury im. Tarasa Szewczenki Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie, 15–16 maja 2014). Niestety, trzecia z zaplanowanych konferencji, która miała się odbyć w Jekaterynburgu w Rosji nt. „Współczesne studia postkolonialne i nowe możliwości badania literatur posttotalitarnych” nie doszła do skutku ze względu na skomplikowane relacje ukraińsko-rosyjskie po aneksji Krymu przez Rosję oraz wtargnięcie wojsk rosyjskich do południowych i wschodnich obwodów Ukrainy. Dotychczasowym plonem prac członków i współpracowników zespołu grantowego są m.in. takie publikacje o charakterze monograficznym, jak: Перехресні стежки українського маскулінного дискурсу: культура і література XIX– XXI ст., наук. ред. А. Матусяк, Київ 2014, Видав. Laurus, ss. 367; Генерації — Культура — Постколоніалізм. Теоретичні Ревізії, вип. 4, наук. ред. Т. Гундорова, А. Матусяк, Київ 2014, Видав. Laurus, ss. 336; „Miscellanea Post- totalitariana Wratislaviensia” 1/2013: Między pamięcią a zapomnieniem. Trauma postkomunistyczna, red. nauk. A. Matusiak, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, ss. 356; „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” 2/2014: Postkolonializm — Tożsamość — Gender. Europa Środkowa, Wschodnia i Południowo-Wschodnia, red. nauk. A. Matusiak, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, ss. 401; „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” 4/2016: Pokolenie — Transformacja — Tożsamość. Gardzienickie czytania teatroznawcze… i nie tylko, red. nauk. A. Matusiak, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, ss.175. Ponadto, w ramach niniejszego projektu Mateusz Świetlicki przygotował rozprawę doktorską nt. Kiedy chłopcy zostają mężczyznami. Męskość jako projekt w prozie Serhija Żadana, której publiczna obrona odbyła się w kwietniu 2015 roku w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego (monografia znajduje się obecnie w przygotowaniu do druku).
with the lack of success with her work in English, in the 1960s published a few volumes of poetry in Ukrainian under the pen name Patricia Kilina. Hence she has a strong link to the Ukrainian literary process. Although a few scholarly articles have been published about Warren’s most popular novel, The Front Runner (1974), its sequels have not been studied yet. The aim of this article is to fill this gap by examining Billy’s Boy (1997). The authors of this article argue that by depicting the coming-of-age experience of John William, the twelve-year-old son of Billy Sive who tries to find his own identity and find out
more about his father, Warren manages to not only show that cultivating the postmemory of Billy and trying to understand his roots are crucial in the process of William’s maturation but also portrays social changes happening in the USA in the late 1990s.
Keywords: coming-of-age, memory, postmemory, American Literature, Ukrainian Literature,
queer memory
Słowa klucze: homofobia, mizoginia, heteronormatywność, literatura gejowska, literatura amerykańska, mimesis, pamięć
https://interalia.queerstudies.pl/wp-content/uploads/InterAlia_15-2020.pdf
of the picturebook Silver Threads in 1996. The author of this essay argues that by telling the suppressed, untold stories, hence bringing attention to the next-generation memory of the traumatic experiences of Ukrainian Canadians, Skrypuch puts them on the landscape of Canadian collective
and cultural memory and challenges the false generalizations attributed to Ukrainians and Ukrainian Canadians in North America after the Second World War. After briefly outlining the history of Ukrainian immigration to Canada, and explaining the roots of the negative stereotypes attributed
to Ukrainians, the author analyzes Hope’s War (2001), Skrypuch’s first Ukrainian-themed novel, and shows that by highlighting the unexpected similarities between the experiences of the protagonist’s grandfather, who during the Second World War was a member of the UPA, and the anxieties
of contemporary teenagers, Skrypuch evokes empathy in mainstream and diasporic readers and enables the formation of next-generation memory.
Keywords: children’s literature, memory, counterhistory, postmemory, next-generation memory, Canada, the Second World War
and adolescents. Precious, the illiterate protagonist of Push (1996), eventually starts to write poetry. In the Kid (2011) her son Abdul becomes a passionate dancer. Both protagonists are also victims of sexual abuse and social neglect. While they try to use their gifts as a way of coping with trauma, only Abdul grows up to be a victimizer. This essay shows that Sapphire challenges the stereotypical understanding of the child’s innocence. She also depicts social isolation of abused Black children, and, instead of condemning Abdul, makes her readers try to understand the causes of the rage, anger, and abusive behavior of a victim who becomes a victimizer.
Keywords Same-sex parenting · Picturebook · Queer · Ukrainian children’s literature
Ключові слова: гомофобія, мізогінія, гетеронормативність, ЛГБТ література, мімезис, пам'ять.