Directory

Floris Meens | Radboud University Nijmegen - Academia.edu

Skip to main content

Floris Meens

Radboud University Nijmegen, Letteren, Department Member

Radboud University Nijmegen, History, Faculty Member

Followers

213

Following

173

Co-authors

4

Mentions

1

Public Views

I am an assistant professor in cultural history at Radboud University, specialised in the nineteenth and early twentieth centuries. My current research combines two of my main strands of interest: the history of (private) social relations and the history of music. In 2018 I was awarded a VENI-grant by the NWO (Dutch Research Council) for my research project 'Connected through Music: Domestic Music, Emotions and Social Relations in The Netherlands, ca. 1815-1914'. The project questions the meaning of music (making) to people in the pivotal age of the rise of the modern public and private concert. It argues that to fully understand the historical significance of music, it is essential to study its relation to emotions and social interactions. So far, this relation has only been investigated for public concerts. My project examines how domestic music and related emotions enabled individuals to connect with each other in The Netherlands between 1815 and 1914. It also examines how private social life influenced the reception of certain compositions, music genres and styles. With this project I also intend to contribute to the current debate about the future of classical music culture.

Part of this project relates to the comprehensive and systematic history of salons that I am preparing together with an international group of colleagues: http://blogs.memphis.edu/salonsproject/.

Related interests include modern urban culture, the history of modern travel and travel literature (with a grant of the Dutch Foundation for Literature I am working on a biography of the Dutch traveller and writer Maurits Wagenvoort, 1859-1944), and the history of Western classical music.

less

Sheilagh Ogilvie

University of Oxford

Adriano D'Aloia

Università degli Studi di Bergamo (University of Bergamo)

Zoe Ververopoulou

Aristotle University of Thessaloniki

Alejandra B Osorio

Wellesley College

Dalhousie University

Armando Marques-Guedes

UNL - New University of Lisbon

University of Exeter

Wesleyan University

Alessandro Bertinetto

Università degli Studi di Torino

University of Florida

InterestsView All (35)

Uploads

Papers by Floris Meens

Eine heillose Geschichte! The Discourse on Publishers in Dutch Music Journals (ca. 1839-1860)

Turnhout : Brepols eBooks, 2020

Item does not contain fulltextMusic Publishing and Composers: 1750-1850, Centro Studi Opera Omnia... more

Bewondering en/of afschuw: kunstenaars en geleerden in het 19e-eeuwse Rome

Item does not contain fulltext12 p

Bataafse bondgenoten van Rome? De relatie van het Nederlands Instituut in Rome met het Italiaanse fascisme

Introduction. What's Left Behind. The Lieux de Mémoire of Europe beyond Europe

Leiderschap in tijden van een goede crisis. Een reflectie op de koloniale politiek van Francesco Crispi (1818-1901)

Item does not contain fulltext4 p

Ten strijde tegen het verval

Crisis-, doem- en eindtijddenken zijn weer ‘in’ en de cultuurkritiek zit in de lift. Cultuurkriti... more Crisis-, doem- en eindtijddenken zijn weer ‘in’ en de cultuurkritiek zit in de lift. Cultuurkritiek is echter geen nieuw fenomeen en de bestudering daarvan is dat evenmin. Deze bundel verheldert hoe verschillende disciplines het begrip definiëren en benaderen. Historici beargumenteren dat de menselijke verwachtingen en ervaringen gedurende de achttiende eeuw uiteen begonnen te lopen als gevolg van het seculiere denken en van een veranderende geschied- en tijdopvatting. Het daaruit voortvloeiende gevoel van onbehagen vormde een belangrijke aanzet tot de kritische reflectie op de aard, de waarde en de ontwikkeling van de cultuur. Terwijl de historiografie tot nu toe vooral gericht was op de teksten van geprivilegieerde, witte, westerse mannen, zien cultuurwetenschappers, antropologen en sociologen de cultuurkritiek als een noemer voor globaal voorkomende tekstuele én niet-tekstuele praktijken. Deze bundel analyseert een grote variëteit aan cultuurkritische stemmen in heden en verleden...

Klanken van verval. Cultuurkritiek in het Nederlandstalige debat over de toekomst van de klassieke muziek, ca. 1890-1930

Ten strijde tegen het verval, 2021

Deze bijdrage analyseert het debat dat in Nederlandse kranten tussen 1890 en 1930 werd gevoerd ov... more Deze bijdrage analyseert het debat dat in Nederlandse kranten tussen 1890 en 1930 werd gevoerd over de toekomst van de klassieke muziek. De deelnemers trachtten het domein van de klassieke muziek te beschermen tegen bedreigingen die zij waarnamen en die zij interpreteerden als symptomen van het algehele verval der cultuur. Zij vergeleken stijlen en genres, periodes, plaatsen en technieken in een vertoog dat bol stond van de categorisering, en dat semantisch was ontleend aan de geneeskunde en de zich toen in rap tempo ontwikkelende psychologie, de economische wetenschap, de krijgskunst, en het door henzelf verfoeide kapitalisme en de sport. Zij stelden de Europeanen voor als overspannen, overprikkeld en vermoeid, als wezens van wie de ziel van binnenuit en van buitenaf werd bedreigd.

Ben de Pater, Tom Sintobin en Hans Vandevoorde (red.), ‘Allen zijn welkom’. Ontmoetingsplaatsen in de Lage Landen rond 1900

Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis/ The Low Countries Journal of Social and Economic History, 2020

Fietsend door de Eeuwige Stad aan de hand van Nederlandse Romegangers

Incontri. Rivista europea di studi italiani, 2017

Segnalazioni - Signalementen - Notes

Incontri. Rivista europea di studi italiani, 2014

Tussen kunst, politiek en religie. Palazzo Caetani en zijn bewoners

Bespreking van: Luigi Fiorani,Palazzo Caetani. Storia, arte e cultura Rome:Istituto Poligrafico d... more

Salon Culture in the Eternal City

du, o Rom…' (Goethe in one of his Roman Elegies, used by Ersilia Caetani-Lovatelli as an opening ... more du, o Rom…' (Goethe in one of his Roman Elegies, used by Ersilia Caetani-Lovatelli as an opening quotation in her 'I giardini degli Acilii') 'Au centre du pays elle en était le coeur, elle devait en devenir la vie, dès qu'on l'aurait réveillée du long sommeil de ses ruines…' 1 (Émile Zola on the position of Rome in late 19 th-century Italy) Even though for centuries it had been known as the Eternal City, as the capital of the world, historians for a long time assumed that during the nineteenth-century, socially and culturally Rome was quite a dull place. Until quite recently, the Roman upper class was thought to have lived a withdrawn and uninteresting life in its palaces, without much (trans)national commitment. This idea of nineteenth-century Rome as a place without a very flourishing social and cultural life follows the judgment of some late eighteenth-, nineteenth-, and early twentieth-century foreign visitors, including Johann Wolfgang von Goethe and Émile Zola. In his Italienische Reise (1816), for example, Goethe stated: 'Zu einer recht friedlichen Betrachtung gibt es Anlass, wie viele Menschen hier im stillen leben und wie sich jeder nach seiner Weise beschäftigt. Und so habe ich noch mehr gute solide Menschen kennen lernen, dergleichen sich hier unzählige befinden, die ein pfäffisches Misstrauen auseinander hält. Der Buchhandel gibt keine Verbindung, und die literarischen Neuigkeiten sind selten fruchtbar'. 2 Zola noted something similar in his travel diary (1894): '(…) toutes les villes de L'Italie, depuis vingt ans, produisaient des artistes, tandis que Rome seule restait stérile. Evidemment l'effet de la longue oppression morale des papes: la peur de la nature, l'écrasement de toute liberté intellectuelle. Une population de musée, qui ne vit plus que de l'étranger (…)'. 3 In line with this negative judgement of Rome's social and cultural life, historians assumed that the city did not have salons that played such a vital role in other modern European cities, including Paris, Vienna, Berlin, but also in Italian cities like Milan, Florence and Naples. Various studies have pointed out that the nineteenth-century Roman aristocracy preferred smaller and more irregular forms of sociability to salons. The strict Church authority, the self-centredness of the Roman nobility, the clear distinction between public and public life, and the quite rigid separation between men and women, all meant that the basic conditions for the establishment and proper functioning of salons seem to have been hardly present in papal Rome. The last couple of decades, however, various historians have taken up the task to create a more nuanced view of nineteenth-century Rome and its complex and unique intellectual and cultural climate. Zola was correct that it was influenced by centuries of papal government, but not only in terms of limitations, including censorship. It also shaped the city's attractiveness for foreign visitors. Its intellectual and cultural life were also heavily

Eine heillose Geschichte!» The discourse on publishers in Dutch music journals (ca. 1839-1860

If one could determine the number of compositions by foreign artists, printed in The Netherlands ... more If one could determine the number of compositions by foreign artists, printed in The Netherlands during the 17 th and 18 th century, count the number of works that should be considered original printings instead of pirate, and chronologically map the progression of the engraving and the stamping of the notes as well as determine the Dutch publishers who excelled most in those departments, that would be quite important 1. With these words the Dutch physician, amateur musician and editor-in-chief of the music journal Caecilia Florentius Kist in 1848 urged his readers to investigate the history of Dutch music printing, and of the seventeenth and eighteenth centuries in particular. Like others Kist was well aware of the many sources that hinted at the importance of the Dutch Republic in European music history. Apart from the various articles that were written on this theme in Caecilia after 1848, others were published in Bouwstenen, the journal of the Dutch Society of Music History (Vereeniging voor Nederlandsche Muziekgeschiedenis) that was founded in 1868 to promote knowledge of music culture before 1800. In 1872 it disclosed a list of composers («toonkunstenaars»), friends of and writers on (and related to) music («toonkunst») that had been born before 1800 2. From then on, numerous studies argued that especially during the last part of the seventeenth and the first half of the eighteenth century the Dutch Republic, and Amsterdam in particular, had hosted and forged international music trade 3. More critical and systematic approaches to the history of early-modern Dutch music publishers were then presented by the likes of Albert Dunning 4 , Jos Wouters 5 , Cari Johansson 6 , and Rudolf Rasch 7 ; as well as by book historians 8. Thus, during the last century or so Kist's plea has been answered by his colleagues, and indeed since his days, historiography has been particularly interested in this «golden age» of Dutch music culture. So far, however, there has been surprisingly little scholarly interest in the history of Dutch music publishing of Kist's own time. There are some important exceptions, of course, including E.F. Kossmann's very early study on publishers in nineteenth-century The Hague (including information on the firms of François Weygand and Friedrich Beuster) 9 , Jo Mazure's analysis of the Rotterdam publisher Lodewijk Plattner (1767-1842) 10 , and Elbert van Zoeren's work on the fin de siècle publishing house of Abraham Noske in Arnhem 11. These studies all offer biographies (and together in some ways form a prosopography) of these historical actors 1 Kist 1848: «Indien men het getal der Muzijkwerken van vreemde kunstenaars, gedurende de 17. en 18. eeuw in Nederland gedrukt, eens juist bepalen konde, met bijvoeging of die werken als oorspronkelijke, en niet als nadrukken te beschouwen zijn, voorts bij chronologische opvolging der exemplaren den vooruitgang in het graveren en zetten van noten en de meest daarin uitmuntende inlandsche uitgevers konde nagaan, zou nogal belangrijk zijn».

Sounds of Decline: Cultural Criticism in the Dutch Debate on the Future of Classical Music, c. 1890-1930

Journal of Music Criticism , 2022

Nowadays, complaints about the state of classical music culture can be heard everywhere. Articles... more Nowadays, complaints about the state of classical music culture can be heard everywhere. Articles, books, blogs and documentaries about the topic appear in rapid fashion, and warn against the same alleged signs of decline: the concert halls are no longer filled to capacity; the audience is getting older; the concert format is old-fashioned; nobody buys CDs anymore; commerce is taking over; classical music is threatened by pop music, other 'light' genres and fusion; attempts at bringing renewal are at the expense of valuable tradition; music criticism is becoming less visible; musicians are underpaid; music education leaves much to be desired; and the government no longer attributes any importance to it. Experts meet in institutes, research groups, think tanks and conferences that are being set up with the aim of 'saving' classical music from what many call its 'downfall' or even 'death'. Some are looking for the 'culprits', including the British music critic Norman Lebrecht, who has detected the 'killers' of classical music 2. Even opposing voices that try to put this pessimism into perspective or refute it altogether make use of the same discourse, which in doing so they normalise; they too 'diagnose' and look for ways to 'preserve classical music for the future' 3. 1. This article is a reworked version of a chapter that I originally published in Dutch: Meens 2021. I would like to thank the reviewers of the Journal of Music Criticism for their thoughtful comments and useful suggestions.

 Kinderen, sociale relaties en muziek. Een emotiehistorische analyse van de jeugd van Alphons Diepenbrock’

Tijdschrift van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis LXX (2021), pp. 175-204. , 2021

KINDEREN, SOCIALE RELATIES EN MUZIEK Een emotiehistorische analyse van de jeugd van Alphons Diepe... more KINDEREN, SOCIALE RELATIES EN MUZIEK Een emotiehistorische analyse van de jeugd van Alphons Diepenbrock Sinds enkele jaren is er binnen de geschiedwetenschap sprake van een 'emotional turn'. Historici zijn in toenemende mate geïnteresseerd in de historiciteit van emoties, in de wijze waarop deze door actoren in verschillende tijden en op verscheidene plaatsen op telkens andere wijzen werden ervaren en uitgedrukt, en van waarde en betekenis werden voorzien. Emotiegeschiedenis is inmiddels uitgegroeid tot een zelfstandig en omvangrijk onderzoeksterrein, met eigen vraag-en probleemstellingen, concepten en methoden. Microhistorische studies over de betekenis van, en omgang met emoties in specifieke gemeenschappen verschijnen in rap tempo. Zij worden afgewisseld met diachrone benaderingen waarin de geschiedenis van één afzonderlijke emotie wordt geduid, nu eens voor een afgebakend gebied, dan weer voor veel grotere contreien zoals West-Europa. Ook musicologen en muziekhistorici tonen al geruime tijd belangstelling voor de relatie tussen emotie en muziek. 1 Niet voor niets geldt muziek voor velen als de 'universele taal van emoties'. 2 De focus bleef lange tijd echter gericht op enkele componisten, hun oeuvres en met name specifieke (meester)werken. Recentelijk is er meer aandacht gekomen voor de rol van emoties in het historische muziekleven. Dat onderzoek heeft zich tot nu toe vooral toegespitst op de openbare concertcultuur, met name van de negentiende eeuw. Verscheidene onderzoekers hebben de onderling samenhangende transformaties blootgelegd in de samenstelling van het publiek, het gespeelde repertoire, de uitvoeringspraktijk en de luistergewoonten. Een van hun belangrijkste uitkomsten is dat publieke concerten gedurende de negentiende eeuw sociaal onderscheid creëerden, ondersteunden of in stand hielden. De toe-eigening van muzikale smaak leidde tot het ontstaan en de bevestiging van banden tussen oude en nieuwe sociale groepen. 3 Dat gold ook voor de publieke regulering van lichame-1 Recentelijk verscheen onder meer M. Spitzer, A history of emotion in western music. A thousand years from chant to pop (Oxford 2020).

Gender, Companionship, and Travel

This essay examines the ways in which, in her travel writing, Dutch journalist Mary Pos presented... more This essay examines the ways in which, in her travel writing, Dutch journalist Mary Pos presented a travelling self that was able to tackle the logistical, financial, physical and psychological challenges she faced while being on journeys she undertook on her own, and confront the socio-cultural and religious pressures when transgressing traditional constructions of femininity. In order to be able to do so the author borrowed from a mix of discourses on hand, such as those of gender, travel writing, tourism, colonialism, religion, class, charity work, and Dutch journalism. Sources used consist of correspondence with relatives, friends, lovers, admirers, sponsors, and politicians; Pos’ published travel writing such as books, and newspaper and magazine articles; manuscripts, written lectures, reviews, personal notebooks, and photos.

Gender, Companionship, and Travel

This essay examines the ways in which, in her travel writing, Dutch journalist Mary Pos presented... more This essay examines the ways in which, in her travel writing, Dutch journalist Mary Pos presented a travelling self that was able to tackle the logistical, financial, physical and psychological challenges she faced while being on journeys she undertook on her own, and confront the socio-cultural and religious pressures when transgressing traditional constructions of femininity. In order to be able to do so the author borrowed from a mix of discourses on hand, such as those of gender, travel writing, tourism, colonialism, religion, class, charity work, and Dutch journalism. Sources used consist of correspondence with relatives, friends, lovers, admirers, sponsors, and politicians; Pos’ published travel writing such as books, and newspaper and magazine articles; manuscripts, written lectures, reviews, personal notebooks, and photos.

Een barbaars Byzantium? De Eeuwige Stad bezongen en beklaagd in een laat negentiende-eeuwse Romeinse salon

Een barbaars Byzantium? De Eeuwige Stad bezongen en beklaagd in een laat negentiende-eeuwse Romeinse salon

Een zuster binnen een leger aan mannenbroeders? Ersilia Caetani-Lovatelli (1840-1925) en de Italiaanse cultuurnatie

Historica, 2012

Eine heillose Geschichte! The Discourse on Publishers in Dutch Music Journals (ca. 1839-1860)

Turnhout : Brepols eBooks, 2020

Item does not contain fulltextMusic Publishing and Composers: 1750-1850, Centro Studi Opera Omnia... more

Bewondering en/of afschuw: kunstenaars en geleerden in het 19e-eeuwse Rome

Item does not contain fulltext12 p

Bataafse bondgenoten van Rome? De relatie van het Nederlands Instituut in Rome met het Italiaanse fascisme

Introduction. What's Left Behind. The Lieux de Mémoire of Europe beyond Europe

Leiderschap in tijden van een goede crisis. Een reflectie op de koloniale politiek van Francesco Crispi (1818-1901)

Item does not contain fulltext4 p

Ten strijde tegen het verval

Crisis-, doem- en eindtijddenken zijn weer ‘in’ en de cultuurkritiek zit in de lift. Cultuurkriti... more Crisis-, doem- en eindtijddenken zijn weer ‘in’ en de cultuurkritiek zit in de lift. Cultuurkritiek is echter geen nieuw fenomeen en de bestudering daarvan is dat evenmin. Deze bundel verheldert hoe verschillende disciplines het begrip definiëren en benaderen. Historici beargumenteren dat de menselijke verwachtingen en ervaringen gedurende de achttiende eeuw uiteen begonnen te lopen als gevolg van het seculiere denken en van een veranderende geschied- en tijdopvatting. Het daaruit voortvloeiende gevoel van onbehagen vormde een belangrijke aanzet tot de kritische reflectie op de aard, de waarde en de ontwikkeling van de cultuur. Terwijl de historiografie tot nu toe vooral gericht was op de teksten van geprivilegieerde, witte, westerse mannen, zien cultuurwetenschappers, antropologen en sociologen de cultuurkritiek als een noemer voor globaal voorkomende tekstuele én niet-tekstuele praktijken. Deze bundel analyseert een grote variëteit aan cultuurkritische stemmen in heden en verleden...

Klanken van verval. Cultuurkritiek in het Nederlandstalige debat over de toekomst van de klassieke muziek, ca. 1890-1930

Ten strijde tegen het verval, 2021

Deze bijdrage analyseert het debat dat in Nederlandse kranten tussen 1890 en 1930 werd gevoerd ov... more Deze bijdrage analyseert het debat dat in Nederlandse kranten tussen 1890 en 1930 werd gevoerd over de toekomst van de klassieke muziek. De deelnemers trachtten het domein van de klassieke muziek te beschermen tegen bedreigingen die zij waarnamen en die zij interpreteerden als symptomen van het algehele verval der cultuur. Zij vergeleken stijlen en genres, periodes, plaatsen en technieken in een vertoog dat bol stond van de categorisering, en dat semantisch was ontleend aan de geneeskunde en de zich toen in rap tempo ontwikkelende psychologie, de economische wetenschap, de krijgskunst, en het door henzelf verfoeide kapitalisme en de sport. Zij stelden de Europeanen voor als overspannen, overprikkeld en vermoeid, als wezens van wie de ziel van binnenuit en van buitenaf werd bedreigd.

Ben de Pater, Tom Sintobin en Hans Vandevoorde (red.), ‘Allen zijn welkom’. Ontmoetingsplaatsen in de Lage Landen rond 1900

Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis/ The Low Countries Journal of Social and Economic History, 2020

Fietsend door de Eeuwige Stad aan de hand van Nederlandse Romegangers

Incontri. Rivista europea di studi italiani, 2017

Segnalazioni - Signalementen - Notes

Incontri. Rivista europea di studi italiani, 2014

Tussen kunst, politiek en religie. Palazzo Caetani en zijn bewoners

Bespreking van: Luigi Fiorani,Palazzo Caetani. Storia, arte e cultura Rome:Istituto Poligrafico d... more

Salon Culture in the Eternal City

du, o Rom…' (Goethe in one of his Roman Elegies, used by Ersilia Caetani-Lovatelli as an opening ... more du, o Rom…' (Goethe in one of his Roman Elegies, used by Ersilia Caetani-Lovatelli as an opening quotation in her 'I giardini degli Acilii') 'Au centre du pays elle en était le coeur, elle devait en devenir la vie, dès qu'on l'aurait réveillée du long sommeil de ses ruines…' 1 (Émile Zola on the position of Rome in late 19 th-century Italy) Even though for centuries it had been known as the Eternal City, as the capital of the world, historians for a long time assumed that during the nineteenth-century, socially and culturally Rome was quite a dull place. Until quite recently, the Roman upper class was thought to have lived a withdrawn and uninteresting life in its palaces, without much (trans)national commitment. This idea of nineteenth-century Rome as a place without a very flourishing social and cultural life follows the judgment of some late eighteenth-, nineteenth-, and early twentieth-century foreign visitors, including Johann Wolfgang von Goethe and Émile Zola. In his Italienische Reise (1816), for example, Goethe stated: 'Zu einer recht friedlichen Betrachtung gibt es Anlass, wie viele Menschen hier im stillen leben und wie sich jeder nach seiner Weise beschäftigt. Und so habe ich noch mehr gute solide Menschen kennen lernen, dergleichen sich hier unzählige befinden, die ein pfäffisches Misstrauen auseinander hält. Der Buchhandel gibt keine Verbindung, und die literarischen Neuigkeiten sind selten fruchtbar'. 2 Zola noted something similar in his travel diary (1894): '(…) toutes les villes de L'Italie, depuis vingt ans, produisaient des artistes, tandis que Rome seule restait stérile. Evidemment l'effet de la longue oppression morale des papes: la peur de la nature, l'écrasement de toute liberté intellectuelle. Une population de musée, qui ne vit plus que de l'étranger (…)'. 3 In line with this negative judgement of Rome's social and cultural life, historians assumed that the city did not have salons that played such a vital role in other modern European cities, including Paris, Vienna, Berlin, but also in Italian cities like Milan, Florence and Naples. Various studies have pointed out that the nineteenth-century Roman aristocracy preferred smaller and more irregular forms of sociability to salons. The strict Church authority, the self-centredness of the Roman nobility, the clear distinction between public and public life, and the quite rigid separation between men and women, all meant that the basic conditions for the establishment and proper functioning of salons seem to have been hardly present in papal Rome. The last couple of decades, however, various historians have taken up the task to create a more nuanced view of nineteenth-century Rome and its complex and unique intellectual and cultural climate. Zola was correct that it was influenced by centuries of papal government, but not only in terms of limitations, including censorship. It also shaped the city's attractiveness for foreign visitors. Its intellectual and cultural life were also heavily

Eine heillose Geschichte!» The discourse on publishers in Dutch music journals (ca. 1839-1860

If one could determine the number of compositions by foreign artists, printed in The Netherlands ... more If one could determine the number of compositions by foreign artists, printed in The Netherlands during the 17 th and 18 th century, count the number of works that should be considered original printings instead of pirate, and chronologically map the progression of the engraving and the stamping of the notes as well as determine the Dutch publishers who excelled most in those departments, that would be quite important 1. With these words the Dutch physician, amateur musician and editor-in-chief of the music journal Caecilia Florentius Kist in 1848 urged his readers to investigate the history of Dutch music printing, and of the seventeenth and eighteenth centuries in particular. Like others Kist was well aware of the many sources that hinted at the importance of the Dutch Republic in European music history. Apart from the various articles that were written on this theme in Caecilia after 1848, others were published in Bouwstenen, the journal of the Dutch Society of Music History (Vereeniging voor Nederlandsche Muziekgeschiedenis) that was founded in 1868 to promote knowledge of music culture before 1800. In 1872 it disclosed a list of composers («toonkunstenaars»), friends of and writers on (and related to) music («toonkunst») that had been born before 1800 2. From then on, numerous studies argued that especially during the last part of the seventeenth and the first half of the eighteenth century the Dutch Republic, and Amsterdam in particular, had hosted and forged international music trade 3. More critical and systematic approaches to the history of early-modern Dutch music publishers were then presented by the likes of Albert Dunning 4 , Jos Wouters 5 , Cari Johansson 6 , and Rudolf Rasch 7 ; as well as by book historians 8. Thus, during the last century or so Kist's plea has been answered by his colleagues, and indeed since his days, historiography has been particularly interested in this «golden age» of Dutch music culture. So far, however, there has been surprisingly little scholarly interest in the history of Dutch music publishing of Kist's own time. There are some important exceptions, of course, including E.F. Kossmann's very early study on publishers in nineteenth-century The Hague (including information on the firms of François Weygand and Friedrich Beuster) 9 , Jo Mazure's analysis of the Rotterdam publisher Lodewijk Plattner (1767-1842) 10 , and Elbert van Zoeren's work on the fin de siècle publishing house of Abraham Noske in Arnhem 11. These studies all offer biographies (and together in some ways form a prosopography) of these historical actors 1 Kist 1848: «Indien men het getal der Muzijkwerken van vreemde kunstenaars, gedurende de 17. en 18. eeuw in Nederland gedrukt, eens juist bepalen konde, met bijvoeging of die werken als oorspronkelijke, en niet als nadrukken te beschouwen zijn, voorts bij chronologische opvolging der exemplaren den vooruitgang in het graveren en zetten van noten en de meest daarin uitmuntende inlandsche uitgevers konde nagaan, zou nogal belangrijk zijn».

Sounds of Decline: Cultural Criticism in the Dutch Debate on the Future of Classical Music, c. 1890-1930

Journal of Music Criticism , 2022

Nowadays, complaints about the state of classical music culture can be heard everywhere. Articles... more Nowadays, complaints about the state of classical music culture can be heard everywhere. Articles, books, blogs and documentaries about the topic appear in rapid fashion, and warn against the same alleged signs of decline: the concert halls are no longer filled to capacity; the audience is getting older; the concert format is old-fashioned; nobody buys CDs anymore; commerce is taking over; classical music is threatened by pop music, other 'light' genres and fusion; attempts at bringing renewal are at the expense of valuable tradition; music criticism is becoming less visible; musicians are underpaid; music education leaves much to be desired; and the government no longer attributes any importance to it. Experts meet in institutes, research groups, think tanks and conferences that are being set up with the aim of 'saving' classical music from what many call its 'downfall' or even 'death'. Some are looking for the 'culprits', including the British music critic Norman Lebrecht, who has detected the 'killers' of classical music 2. Even opposing voices that try to put this pessimism into perspective or refute it altogether make use of the same discourse, which in doing so they normalise; they too 'diagnose' and look for ways to 'preserve classical music for the future' 3. 1. This article is a reworked version of a chapter that I originally published in Dutch: Meens 2021. I would like to thank the reviewers of the Journal of Music Criticism for their thoughtful comments and useful suggestions.

 Kinderen, sociale relaties en muziek. Een emotiehistorische analyse van de jeugd van Alphons Diepenbrock’

Tijdschrift van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis LXX (2021), pp. 175-204. , 2021

KINDEREN, SOCIALE RELATIES EN MUZIEK Een emotiehistorische analyse van de jeugd van Alphons Diepe... more KINDEREN, SOCIALE RELATIES EN MUZIEK Een emotiehistorische analyse van de jeugd van Alphons Diepenbrock Sinds enkele jaren is er binnen de geschiedwetenschap sprake van een 'emotional turn'. Historici zijn in toenemende mate geïnteresseerd in de historiciteit van emoties, in de wijze waarop deze door actoren in verschillende tijden en op verscheidene plaatsen op telkens andere wijzen werden ervaren en uitgedrukt, en van waarde en betekenis werden voorzien. Emotiegeschiedenis is inmiddels uitgegroeid tot een zelfstandig en omvangrijk onderzoeksterrein, met eigen vraag-en probleemstellingen, concepten en methoden. Microhistorische studies over de betekenis van, en omgang met emoties in specifieke gemeenschappen verschijnen in rap tempo. Zij worden afgewisseld met diachrone benaderingen waarin de geschiedenis van één afzonderlijke emotie wordt geduid, nu eens voor een afgebakend gebied, dan weer voor veel grotere contreien zoals West-Europa. Ook musicologen en muziekhistorici tonen al geruime tijd belangstelling voor de relatie tussen emotie en muziek. 1 Niet voor niets geldt muziek voor velen als de 'universele taal van emoties'. 2 De focus bleef lange tijd echter gericht op enkele componisten, hun oeuvres en met name specifieke (meester)werken. Recentelijk is er meer aandacht gekomen voor de rol van emoties in het historische muziekleven. Dat onderzoek heeft zich tot nu toe vooral toegespitst op de openbare concertcultuur, met name van de negentiende eeuw. Verscheidene onderzoekers hebben de onderling samenhangende transformaties blootgelegd in de samenstelling van het publiek, het gespeelde repertoire, de uitvoeringspraktijk en de luistergewoonten. Een van hun belangrijkste uitkomsten is dat publieke concerten gedurende de negentiende eeuw sociaal onderscheid creëerden, ondersteunden of in stand hielden. De toe-eigening van muzikale smaak leidde tot het ontstaan en de bevestiging van banden tussen oude en nieuwe sociale groepen. 3 Dat gold ook voor de publieke regulering van lichame-1 Recentelijk verscheen onder meer M. Spitzer, A history of emotion in western music. A thousand years from chant to pop (Oxford 2020).

Gender, Companionship, and Travel

This essay examines the ways in which, in her travel writing, Dutch journalist Mary Pos presented... more This essay examines the ways in which, in her travel writing, Dutch journalist Mary Pos presented a travelling self that was able to tackle the logistical, financial, physical and psychological challenges she faced while being on journeys she undertook on her own, and confront the socio-cultural and religious pressures when transgressing traditional constructions of femininity. In order to be able to do so the author borrowed from a mix of discourses on hand, such as those of gender, travel writing, tourism, colonialism, religion, class, charity work, and Dutch journalism. Sources used consist of correspondence with relatives, friends, lovers, admirers, sponsors, and politicians; Pos’ published travel writing such as books, and newspaper and magazine articles; manuscripts, written lectures, reviews, personal notebooks, and photos.

Gender, Companionship, and Travel

This essay examines the ways in which, in her travel writing, Dutch journalist Mary Pos presented... more This essay examines the ways in which, in her travel writing, Dutch journalist Mary Pos presented a travelling self that was able to tackle the logistical, financial, physical and psychological challenges she faced while being on journeys she undertook on her own, and confront the socio-cultural and religious pressures when transgressing traditional constructions of femininity. In order to be able to do so the author borrowed from a mix of discourses on hand, such as those of gender, travel writing, tourism, colonialism, religion, class, charity work, and Dutch journalism. Sources used consist of correspondence with relatives, friends, lovers, admirers, sponsors, and politicians; Pos’ published travel writing such as books, and newspaper and magazine articles; manuscripts, written lectures, reviews, personal notebooks, and photos.

Een barbaars Byzantium? De Eeuwige Stad bezongen en beklaagd in een laat negentiende-eeuwse Romeinse salon

Een barbaars Byzantium? De Eeuwige Stad bezongen en beklaagd in een laat negentiende-eeuwse Romeinse salon

Een zuster binnen een leger aan mannenbroeders? Ersilia Caetani-Lovatelli (1840-1925) en de Italiaanse cultuurnatie

Historica, 2012

'Franco-British Cultural Exchanges, 1880-1940: Channel Packets, ed. by Andrew Radford and Victoria Reid, Basingstoke, UK, Palgrave Macmillan, 2012. Book review in: The European Legacy: Toward New Paradigms

An Identity for Europe: The Relevance of Multiculturalism in EU Construction. Edited by Ryva Kastoryano

The End of the West: The Once and Future Europe by David Marquand

The Viennese Cafe and Fin de Siecle Culture. Edited by Charlotte Ashby e.a.

A Stranger in My Own Land: Sofia Casanova, a Spanish Writer in the European Fin de Siecle

Balzac and the model of painting: Artist stories in La Comédie humaine' by Diana Knight

What's Left Behind. The Lieux de Mémoire of Europe beyond Europe (Nijmegen, 2015: Vantilt)

by Floris Meens, Remco Ensel, and Martijn Eickhoff

'What’s Left Behind. Lieux de mémoire of Europe beyond Europe' addresses a central and currently ... more 'What’s Left Behind. Lieux de mémoire of Europe beyond Europe' addresses a central and currently pressing question: changing ideas about Europe and European identity. The essays in this volume examine these ideas about Europe by analyzing histories and discourses of monuments, memorial sites, objects of art and other meaningful artefacts. They pay particular attention to cultural transfers between locations, continents, communities and individuals, both within and outside of Europe. In doing so, this volume connects the originally European-nations-centred concept of lieux de mémoire with the outer-European world and gives it a new transnational, transcultural and transcontinental blend.
The essays concentrate on four specific topics: colonial memory, religion, imperial and post-colonial contact zones, and changing concepts of Europe. Taken together, these historical perspectives transcend older Grand Narratives by presenting Europe as a multiform and ever-changing cultural construction. They contribute to a better understanding of Europe’s changing position in the world and the way we perceive it.

Archeologe en muze. Ersilia Caetani-Lovatelli en het culturele leven in Rome tijdens het Fin de siècle

Call for articles: "Who carries the luggage? Gendered discourses on companionship in travel writing" (eds. L. Foubert, F. Meens & T. Sintobin)

by Lien Foubert and Floris Meens

It is generally assumed that early travel reports were predominantly written by men because they ... more It is generally assumed that early travel reports were predominantly written by men because they moved more freely in the public sphere. For the same reason, so scholars have argued, women did not appear in travel literature as travel companions but rather as objects of desire or as someone to return home to. Since the 1970s in particular, the absence of women in the mobile societies of Europe and beyond has been questioned. After a reappraisal of diaries, letters, scientific reports, etc. of travelling women in the 19th and 20th centuries, it has become clear that women undertook voyages of their own, some in companionship of other women, others in companionship of men. Modern scholarship has acknowledged this more nuanced image of the practice of travel, but the ways in which men and women travellers interacted with each other while en route have not yet been a systematic focus of scholarly attention. The present volume aims to fill that gap.

Een rijkdom aan stemmen en vormen, plaatsen en tijden. Nieuwe perspectieven op de cultuurkritiek

Zu lang schon waltest über dem Haupte mir, Du in der dunkeln Wolke, du Gott der Zeit! Zu wild, zu... more Zu lang schon waltest über dem Haupte mir, Du in der dunkeln Wolke, du Gott der Zeit! Zu wild, zu bang ist's ringsum, und es Trümmert und wankt ja, wohin ich blicke.' 1 Friedrich Hölderlin, Der Zeitgeist (1799). 'Al te lang was ze aangezien voor gedane zaken, historie, terwijl ze toch het Verbond was, de regenboog die het verleden aan de toekomst en de aarde aan de hemel had gekoppeld.' 2 Frans Kellendonk, Mystiek lichaam. Een geschiedenis (1986). 'L'on aurait voulu écrire ce livre a la manière d'un fleuve aux multiples affluents, alors même que l'histoire et les choses se tournent vers nous, et que l'Europe non constitue plus le centre de gravité du monde. Tel est en effet l'évènement ou, en tout cas, l'expérience fondamentale de notre âge. Et, s'agissant d'en mesurer toutes les implications et d'en tirer toutes les conséquences, nous n'en sommes justement qu'au début. Pour le reste, que cette révélation nous soit donnée dans la joie, qu'elle suscite l'étonnement ou qu'elle nous plonge plutôt dans l'ennui, une chose est certaine: ce déclassement ouvre des nouvelles possibilités-mais est aussi porteur de dangers-pour la pensée critique (…).' 3 Achille Mbembe, Critique de la raison nègre (2013). Crisis-, doem-en eindtijdenken zijn weer in. Terwijl de Duitse cultuurwetenschapper Georg Bollenbeck in 2007 nog verkondigde dat cultuurkritiek verouderd op ons overkomt, 4 verheldert de Ngram-viewer van Google Books, een digitaal hulpmiddel dat de frequentie van woorden in publicaties visualiseert, dat Engelse termen als 'end time', 'final days', 'doomsday', 'eschaton', 'pessimistic' en 'cultural decline' al sinds 2000 aan een opmars bezig zijn. In Nederland is het niet anders. Een greep uit de opiniestukken en interviews in Nederlandse kranten van juli 2019 tot en met maart 2021 leert ons dat het vooruitgangsgeloof een 'nachtmerrie' is geworden, dat we onszelf 'opbranden', we ons in een 'morele crisis' bevinden en we ons moeten afvragen hoe we menselijk kunnen blijven in een

Klanken van verval. Cultuurkritiek in het Nederlandstalige debat over de toekomst van de klassieke muziek, ca. 1890-1930

Klanken van verval. Cultuurkritiek in het Nederlandstalige debat over de toekomst van de klassiek... more Klanken van verval. Cultuurkritiek in het Nederlandstalige debat over de toekomst van de klassieke muziek, ca. 1890-1930 Floris Meens Verzuchtingen over de staat waarin de klassieke muziekcultuur verkeert zijn momenteel overal hoorbaar. Zowel in Nederland als daarbuiten verschijnen krantenartikelen, boeken, blogs en documentaires, met daarin telkens terugkerende waarschuwingen voor dezelfde vermeende tekenen van verval: de zalen zijn niet meer volledig gevuld; het publiek wordt steeds ouder; de concertvorm is ouderwets; niemand koopt meer cd's; de commercie neemt de overhand; de klassieke muziek wordt bedreigd door de popmuziek, andere 'lichte' genres en fusion; pogingen tot vernieuwing gaan ten koste van de waardevolle traditie; de muziekkritiek wordt steeds minder zichtbaar; musici worden onderbetaald; het muziekonderwijs laat te wensen over; en de overheid hecht er geen belang meer aan. Deskundigen treffen elkaar in de instituten, onderzoeksgroepen, denktanks en congressen die in rap tempo worden opgericht en georganiseerd met als doel de klassieke muziek te 'redden' van wat velen haar 'ondergang' of zelfs 'dood' noemen. Sommigen speuren naar de 'schuldigen', onder wie de Britse muziekcriticus Norman Lebrecht, die in Who Killed Classical Music de 'moordenaars' van de klassieke muziek aanwijst. 1 En zelfs de tegenstemmen die deze pessimistische standpunten trachten te relativeren of ontkrachten nemen een deel van dit vertoog over; ook zij stellen 'diagnoses' en zoeken naar manieren om de klassieke muziek 'te behouden voor de toekomst'. 2 Een belangrijke vraag is in hoeverre deze zorgwekkende vooruitzichten en klachten over de ontwikkeling van de klassieke muziek(cultuur) toebehoren aan, of zelfs specifiek zijn voor onze eigen tijd. Kennen zij wellicht een langere traditie, en zo ja, in hoeverre houdt deze dan verband met cultuurkritiek? Wie in de historiografie op zoek gaat naar antwoorden komt al gauw tot de ontdekking dat er evenveel studies geschreven zijn over de geschiedenis van de klassieke muziek, als dat er sombere of angstige voorspellingen zijn gedaan over haar toekomst. Toch is er relatief weinig onderzoek dat zich richt op die somberheid en angst. In de jaren zestig bestudeerde Carl Dahlhaus voor de Duitstalige landen wel de vaak moeizame omgang van de zelfbenoemde negentiende-eeuwse culturele elite met de 'Trivialmusik', die populair was onder (klein)burgers en gespeeld werd in salons, cafés en operettetheaters. 3 Maar zijn werk gaat amper in op de houding ten aanzien van ontwikkelingen in de 'klassieke', 'hogere' of 'kunstmuziek'. Dat geldt ook voor de recentere studie van Kaspar Maase naar de scepsis die in de Duitstalige landen vanaf de negentiende eeuw tot op heden bestaat ten aanzien van populaire vormen van muziek, die dan gelden als een gevaar voor de goede smaak en moraal. Maases onderscheid tussen de inhoudelijke (bijvoorbeeld op de massawerking gerichte) en esthetische kritiek is interessant, maar leidt ook tot de vraag in hoeverre dat contrast altijd helder te maken is. 4

Eine heillose Geschichte!» The discourse on publishers in Dutch music journals (ca. 1839-1860

If one could determine the number of compositions by foreign artists, printed in The Netherlands ... more If one could determine the number of compositions by foreign artists, printed in The Netherlands during the 17 th and 18 th century, count the number of works that should be considered original printings instead of pirate, and chronologically map the progression of the engraving and the stamping of the notes as well as determine the Dutch publishers who excelled most in those departments, that would be quite important 1. With these words the Dutch physician, amateur musician and editor-in-chief of the music journal Caecilia Florentius Kist in 1848 urged his readers to investigate the history of Dutch music printing, and of the seventeenth and eighteenth centuries in particular. Like others Kist was well aware of the many sources that hinted at the importance of the Dutch Republic in European music history. Apart from the various articles that were written on this theme in Caecilia after 1848, others were published in Bouwstenen, the journal of the Dutch Society of Music History (Vereeniging voor Nederlandsche Muziekgeschiedenis) that was founded in 1868 to promote knowledge of music culture before 1800. In 1872 it disclosed a list of composers («toonkunstenaars»), friends of and writers on (and related to) music («toonkunst») that had been born before 1800 2. From then on, numerous studies argued that especially during the last part of the seventeenth and the first half of the eighteenth century the Dutch Republic, and Amsterdam in particular, had hosted and forged international music trade 3. More critical and systematic approaches to the history of early-modern Dutch music publishers were then presented by the likes of Albert Dunning 4 , Jos Wouters 5 , Cari Johansson 6 , and Rudolf Rasch 7 ; as well as by book historians 8. Thus, during the last century or so Kist's plea has been answered by his colleagues, and indeed since his days, historiography has been particularly interested in this «golden age» of Dutch music culture. So far, however, there has been surprisingly little scholarly interest in the history of Dutch music publishing of Kist's own time. There are some important exceptions, of course, including E.F. Kossmann's very early study on publishers in nineteenth-century The Hague (including information on the firms of François Weygand and Friedrich Beuster) 9 , Jo Mazure's analysis of the Rotterdam publisher Lodewijk Plattner (1767-1842) 10 , and Elbert van Zoeren's work on the fin de siècle publishing house of Abraham Noske in Arnhem 11. These studies all offer biographies (and together in some ways form a prosopography) of these historical actors 1 Kist 1848: «Indien men het getal der Muzijkwerken van vreemde kunstenaars, gedurende de 17. en 18. eeuw in Nederland gedrukt, eens juist bepalen konde, met bijvoeging of die werken als oorspronkelijke, en niet als nadrukken te beschouwen zijn, voorts bij chronologische opvolging der exemplaren den vooruitgang in het graveren en zetten van noten en de meest daarin uitmuntende inlandsche uitgevers konde nagaan, zou nogal belangrijk zijn».