Engin Berber

Followers

Following

Mentions

418

Public Views

I am a historian working at Ege University (Izmir). Turkey's political, social and economic history I am writing about. At the same time I write a museum and exhibition script and I am a curator.

less

Ergin Ayan

Serdar Korucu

Istanbul University

Erdal Ekin

Cyprus International University

Mevlüt Kaya

Giresun University

Bahri Ata

Gazi University

UFUK TOK

Prof. Dr. Uğur C . Özgöker

Istanbul Arel University

Eddie Morra

G. Beril Cansever Devlet

InterestsView All (7)

Uploads

Papers by Engin Berber

Benim Gözümde Ergün Hoca

Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Dec 1, 2015

Download

Mudafaa i Milliye Cemiyeti Izmir Merkez Subesinin Bir Yardım Etkinligi ve Vatansever Turk Kadınları

Download

Mutareke ve Yunan Isgali Doneminde Gomec Nahiyesi

Download

İZMİR'DEKİ BAZI KURTULUŞ SAVAŞI ANITLARI VE BUNLARIN TÜRK TURİZMİNDEKİ YERİNE BİR BAKIŞ Engin BERBER

Download

Midilli Hakkında Gezi Yazısı

BİR TARİHÇİNİN MİDİLLİ İZLENİMLERİ Engin BERBER1 Kısa süreli yurt dışı seyahatlerimde tuttuğum no... more BİR TARİHÇİNİN MİDİLLİ İZLENİMLERİ Engin BERBER1 Kısa süreli yurt dışı seyahatlerimde tuttuğum notları fırsat buldukça yayımlıyorum. Böylece gezip görmeye hevesli bireyleri, okuyanlarından bol olan bir toplum için öncelikle kamusal bir hizmet yaptığımı düşünüyorum. Bir tür olarak gezi yazılarının giderek azalması; gazetelerin seyahat ekleri ve/veya sayfalarında okuduğum gezi yazılarının yatak, yemek ve eğlenceye odaklanmasından rahatsızım. Hepsinden önemlisi, yazı ve programlarında tarihsel gerçeklikle bağdaşmayan zırvaları, bilgece tavırlarla servis eden bazı utanmazları da görüyor ve biliyorum. Bir toplumu ve ülkeyi hakkıyla tanımak ve tanıtmak için hiç kuşkusuz, zengin verilere ihtiyaç vardır. Midilli notlarımın adanın insanları, doğal çevre, geçim kaynakları, taşınmaz kültür varlıkları ve ulaşım hakkında ayrıntılı olmasa da, faydalı bilgiler vereceğini umuyorum. Gözümden kaçanlar varsa, elbette sorumluluk benimdir.

Download

ULUSAL ARŞİVLERİMİZ, ARAŞTIRMACILAR VE KURTULUŞ SAVAŞI BELGELERİ

Akbulut, birkaç ay önce, 2004 Aralık'ında gerçekleştirmeyi plânladıkları: "1920-21'ler Türkiye'si... more Akbulut, birkaç ay önce, 2004 Aralık'ında gerçekleştirmeyi plânladıkları: "1920-21'ler Türkiye'si ve Mustafa Suphi'lerin Dönüşü" başlıklı sempozyum kapsamında, arşivlerimiz ve Kurtuluş Savaşı 1 belgeleri üzerine, bir atölye çalışması yapılması konusunda ne düşündüğümü sormuştu. Mustafa Suphi ve arkadaşlarının Anadolu'ya dönüşü olayı dahil, 1920-21 Türkiye'sinin ancak, ulusal arşivlerimizde bulunan belgeler üzerinden daha iyi kurgulanabileceğini 2 düşündüğümden, hiç duraksamadan, böyle bir atölyenin çok yerinde olacağını söyledim. Sayın Akbulut'un, söz konusu atölyenin yöneticiliğini yapmam konusundaki nazik önerisini memnuniyetle kabul ettikten sonra, elbirliği ile katılımcıları 3 ve içeriği belirledik. Atölye, ilki ulusal arşivlerimizi (PP biçiminde); diğeri TÜSTAV Arşivi'ni genel hatlarıyla tanıtan iki sunumla başlayacak, katılımcılara yöneltilecek: "Ulusal arşivlerimizde çalışabilmek için başvuru nasıl yapılıyor? Kimler, nasıl kabul ediliyor?(1); araştırmacıların ulusal arşivlerimize girdikten sonra karşılaştıkları sorunlar nelerdir?(2); ulusal arşivlerimizde, Kurtuluş Savaşı dönemine ilişkin hangi fonlar ve ne tür belgeler var?(3) sorularının ardından, daha iyi çalışan ve aydınlatan ulusal arşivler için "ne yapılmalı?" üzerine, izleyenlerin özlü ve somut önerilerinin de alınacağı, bir soru-yanıt bölümüyle tamamlanacaktı 4 .

Download

TÜRKLERDE HALK MUTFAĞI VE SOFRA KÜLTÜRÜ

aşım, kaygısız başım" Türk atasözü. Konak Belediyesi yetkilileri "mutfak" konulu bir makale yazma... more aşım, kaygısız başım" Türk atasözü. Konak Belediyesi yetkilileri "mutfak" konulu bir makale yazmamı istediklerinde, önceki yıllarda küratörlüğünü yapmış olduğum bazı kent müzelerinde bulunan çalışmalarım aklıma geldi. Aynı dinlenme, temizlik, iman-itikat, çalışma ve eğlence gibi, insanın gündelik yaşamında mecburen var olan mutfak ve sofra kültürü, Türklerde nasıldır? Yaşadığımız çağda, ivme kazanmış teknolojik gelişmeler nedeniyle uzak geçmişte olduğundan daha hızlı değişen, dolayısıyla yitirdiğimiz bu kültürün içerik dünyasını biliyor muyuz?2 Mutfak ve sofra kültürü konusunda, atalarımızdan miras kalmış bilgi ve alışkanlıkların, ne kadarını çocuklarımız ve sonraki kuşaklara aktardığımız / aktarabildiğimizi hiç düşündünüz mü? Bu sorulara yanıt arayan makalemiz, Ödemiş'teki Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi (ÖYKAM / 2012) ile Turgutlu'daki Kent Müzesi'nde (TURKEM / 2017) mevcut mutfak canlandırmaları ile bazı panoların, gözden geçirilip notlanmasıyla üretilmiştir.

Download

Küçük Asya Savunma Örgütü'nün Bilinmeyen Yüzü

Engin BERBER 0 0 0 0 9 Eylül 2006 tarihli Cumhuriyet gazetesiyle birlikte okuyucuya verilen, 9 Ey... more Engin BERBER 0 0 0 0 9 Eylül 2006 tarihli Cumhuriyet gazetesiyle birlikte okuyucuya verilen, 9 Eylül 1923 İlk Gün Gibi… başlıklı bir özel eke 2 yazdığımız: "Batı Anadolu Rumlarının Son Fedakârlığı ya da 9 Eylül 1922'yi Önleyemeyen Bir Askeri Yapılanma: Küçük Asya Savunma Örgütü" başlıklı makalemiz 3 anlaşılan o ki, Yunanistan'dan bir dostumuzu oldukça rahatsız etmiş ve mübadele odaklı görüşlerin paylaşıldığı bir internet sitesine 4 , beş maddelik "kısa bir not yazmadan edememiş". Görüşlerimizin paylaşılmamasına, söyleyecek sözümüz elbette olmaz/olamaz. Ayrıca, sağlam verilerden hareket ediliyorsa, kalem kavgasının yararlı olduğuna da

Download

DOĞU SORUNU'NDAN ORTADOĞU'YA BAKMAK

Tarihin yararı nedir? Bu basit soruya, birden çok anlamlı yanıt verilebilir. Devletlerarası ilişk... more Tarihin yararı nedir? Bu basit soruya, birden çok anlamlı yanıt verilebilir. Devletlerarası ilişkilerde tarihin, bugüne özgü gibi görünen bazı sorunların, farklı isimlerle geçmişte de var olduğunun keşfine aracılık etmesi, kuşkusuz bu yanıtlar arasındadır. Onlarca yıl Avrupa diplomasisinin zirvesinde kalmış Doğu Sorunu (Şark Meselesi) ile günümüz Ortadoğusu arasında bir analojinin var olduğunu düşünüyorum. "Analoji" derken kastettiğim, sadece şeyler arasındaki benzerlik ve karşılıklı ilişkileri tespit değil, aynı zamanda benzerliklerden hareketle olası durumlara işaret etmektir. Fransız tarihçi Albert Sorel'in, Türklerin Avrupa'ya ayak basmasıyla başlattığı Doğu Sorunu 2 , bir dönem Türk Tarih Kurumu Başkanlığı da yapmış olan Enver Ziya Karal'a göre, Osmanlı Devleti'nin tarihe gömülmesiyle ortadan kalkmıştı 3. 18. Yüzyılda ortaya çıkan bu sorun, önceleri Osmanlı Devleti ve Lehistan'ı (Polonya) kapsarken; ikincisi Viyana Kongresi'nde (1814): Rusya, Prusya ve Avusturya tarafından paylaşılarak ortadan kaldırılınca, sadece Osmanlı Devleti'yle ilgili hale geldi. Büyük Devletlerin 4 bazen İran'ı da dahil ettikleri Doğu Sorunu, Osmanlı Devleti yıkılır veya küçül(tü)lür ise, coğrafyasının kimler tarafından nasıl paylaşılacağı noktasına odaklanmıştı. Söz konusu coğrafya: Cezayir'den Mısır'a uzanan Kuzey Afrika (Mağrip);

Download

CUMHURİYET TÜRKİYESİ'NİN DIŞ POLİTİKASI: ÖZLÜ BİR DEĞERLENDİRME DENEMESİ

Download

ATATÜRK: BUGÜNDEN BİR BAKIŞ

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, 75 yıl önce bu ay ya... more Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, 75 yıl önce bu ay yaşamını yitirdi. O'nun kişiliği ve yaptıklarını konu edinen, değişik türde çok sayıda çalışma okudum. Kimin ne yazdığı, neden yazdığı ve neyi yazmadığını biliyorum ama uzun uzadıya anlatacak ne yerim, ne de zamanım var. Türkiye tarihinin son 200 yılını yıllardır konuşup yazan birisi olarak, Atatürk ve yaptıkları hakkındaki bazı düşüncelerimi paylaşmak isterim. Atatürk, emperyalizmin Düyun-u Umumiye ile Osmanlı Devleti'ne ekonomik pranga vurduğu yıl, orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Burada bir parantez açarak, Osmanlı

Download

BİR TARİHÇİNİN İSPANYA GEZİSİNDEN NOTLAR

Engin BERBER 0 0 0 0 F 0 2 A "Seyyah" deyince çoğumuzun aklına Evliya Çelebi gelir, ikinci belki ... more Engin BERBER 0 0 0 0 F 0 2 A "Seyyah" deyince çoğumuzun aklına Evliya Çelebi gelir, ikinci belki ama üçüncü bir yerli seyyahın ismini anımsayabilenimiz pek çıkmaz. Çünkü güneş-deniz-kum turizminin yaygınlaştığı 1960'lara kadar, Türkiye'de eğlenmek için günübirlik olmayan bir geziye çıkma alışkanlığı yoktu. Bilindiği üzere, Osmanlı döneminde üreticinin (reayanın) keyfi sebeplerle çiftini (ekip biçtiği araziyi) terk etmesi yasaktı. Yönetici konumunda olanlar (askeri sınıf) görevleri gereği veya hacı olmak için seyahat ederlerdi ama veba, tifüs ve kolera gibi, Akdeniz insanını kırıp geçiren salgın hastalıklar nedeniyle her uzak seyahat ölümü göze almak demekti. Yola gidenlerimizin sevdikleriyle "hakkını helal et" diyerek vedalaşması bundandır. Son olarak, cihan devleti iddiasında bulunsa da (nizam-ı âlem), keşiflerden

Download

İzmir Yangını Hakkında Bir Söyleşi

Berber: Belgeleri Konuşturdum Son yılların tartışma konularından biri haline gelen İzmir Yangını ... more Berber: Belgeleri Konuşturdum Son yılların tartışma konularından biri haline gelen İzmir Yangını ile ilgili Prof. Dr. Engin Berber'in hazırladığı "İzmir Yangını Hakkında Ön Rapor, Örnek Olay: Ödemiş-Birgi'nin Yakılması" başlıklı kitabı Ödemiş Belediyesi'nin Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi Yayınları'ndan çıktı. MAZLUM VESEK-ÖZEL HABER: İzmir Yangını, son yıllarda çok tartışılan bir konu. Yazılan kitaplar, çekilen belgeseller, paneller vs. Bu tartışma ortamının Ermeni konusunda olduğu gibi sığ bir tartışmaya dönüşmemesi, tarihsel bir konuyu siyasallaştırmamak açısından çok önemli. Yöntemi ve ortaya koyduğu belgeler ile bu sığ tartışmanın etrafında gezinmeden, önemli belge ve bilgiler sunan bir kitap var elimizde. Prof. Dr. Engin Berber'in kaleme aldığı: "İzmir Yangını Hakkında Ön Rapor, Örnek Olay: Ödemiş-Birgi'nin Yakılması" başlıklı kitap. Berber, akademik çalışmalar yapılmazsa konunun siyasallaşıp, Türkiye'nin başını ağrıtabilecek bir soruna dönüşeceğini söyledi. İzmir Yangını'nın üzerinden neredeyse 100 yıllık bir zaman geçecek. Akademik çalışmalarda, siyasal tarihimizde ve toplumsal hafızamızda bu kadar işleniyor olmasının kaybettirdikleri nelerdir?

Download

YANGINDA BİR TARİH YOK OLDU

ile yakın tarihimizin tartışmalı konularından biri olan İzmir Yangını hakkında konuştuk.

Download

Röportaj: Türkiye'nin Orta Doğu Politikası

Türkiye'nin Orta Doğu politikasını sordum.-Türkiye Orta Doğu'nun neresinde? Bölgeye nasıl bakmalı... more Türkiye'nin Orta Doğu politikasını sordum.-Türkiye Orta Doğu'nun neresinde? Bölgeye nasıl bakmalı? E. Berber. Türkiye Orta Doğu coğrafyasının bir parçasıdır. Yüzyıllarca hegemon olduğu bu coğrafyada yaşayan halklarla aynı Kafkasya ve Balkanlarda yaşayan halklarla olduğu gibi, tarihi ve kültürel bağları vardır. Bu sebeple Orta Doğu'ya ilgi duyması, fırsatlarına ve sorunlarına duyarlı olması doğaldır. Yapmaması gereken ise, bölgenin yeniden hegemonuymuş gibi davranmaktır. Bu birçok bakımdan

Download

YUNAN İŞGALİ DÖNEMİNDE ANADOLU KIRSALINDA YAŞAM: FOÇA ÖRNEĞİ

Geçtiğimiz yüzyılın başlarında, İstanbul'da basılmış bir devletler hukuku kitabı, "bir toprak par... more

Download

LASTİK TEKERLEKLİ BİR TOPLU TAŞIMA ARACI OLARAK OTOBÜSÜN İZMİRDEKİ ÖYKÜSÜ Engin BERBER1

Osmanlı kentlerinde insan taşımada kullanılan geleneksel ulaşım araçları bellidir. At ve eşek gib... more Osmanlı kentlerinde insan taşımada kullanılan geleneksel ulaşım araçları bellidir. At ve eşek gibi binek hayvanları; bu hayvanların koşulduğu değişik tip, büyüklük ve isimde tekerlekli arabalar ile deniz veya akarsu varsa kayık ve sallar. XIX. Yüzyıl'ın ilk yarısı itibariyle İzmir'in yapı dokusu, genelde arabaların işleyemeyeceği kadar dar sokaklar üzerinde konumlandığından, insan taşımacılığı daha ziyade binek hayvanları; eşya taşımacılığı ise develer, binek hayvanları ve hamallar marifetiyle yapılırdı (Kurt, 2012: 42, 43). Aynı yüzyılın ikinci yarısında İzmir, yakın çevresine, şoseler2 ile bağlanmıştır. Belediyenin yabancı sermayeli şirketlere ihaleyle yaptırdığı bu şoseler sayesinde, XX. Yüzyıl başlarında Bornova ve Buca gibi, daha çok Levanten ve ecnebilerin ikamet ettiği sayfiye semtlerine daha kolay ulaşılabilmiştir (Kurt, 2012: 36). İzmir içinde aynı dönemde, sıra dışı iki caddeden söz edilebilir. İlki, liman yakınında, ecnebilerle Rum-Ortodoks Cemaati varsıllarının ikamet ettiği Frenk Caddesi (Sokağı) olup en geniş yeri sekiz metreyi geçmezdi (Pınar, 1994: 108). İkincisi, dolgu ile denizden kazanılmış, 3325 metre uzunluk ve 18 metre genişliğindeki Kordon / Rıhtım Caddesi'ydi. İzmirlilerin "Kordonboyu" dedikleri bu cadde, Napoli Taşı döşeliydi (Salname-i Vilayet-i Aydın, 1312 (H.), 195). Şekil 1. Rum-Ortodoks Mahallesi'nde bir sokak ve eşeklerin çektiği arabalar

Download