Od początku lat siedemdziesiątych w Charkowie działały liczne grupy fotograficzne, zbierające się w nieformalnie działających klubach, zjawisko zwane dziś potocznie charkowską szkołą fotografii. Działali w opozycji do tego, co proponowała radziecka propaganda, w tym czasie „jedyna i słuszna”. Grupa fotografów spotykała się, aby rozmawiać o sztuce, też tej poza granicami ZSRR. Jednym z nich, krytycznym komentatorem sowieckiej rzeczywistości, jest Boris Mikhailov (ur. 1938), którego fotografie dryfują na pograniczu dokumentu, fotografii społecznej i sztuki konceptualnej. W latach siedemdziesiątych był członkiem grupy Vremya (ros. Czas), do której należeli też Yuri Rupin i Evgeny Pavlov. Charkowska tradycja pracujących wspólnie grup fotograficznych stała się inspiracją dla grupy Shilo, założonej w 2010 roku przez Sergiy’a Lebedynskyy’ego, Vadyma Trykoza i Vladyslava Krasnoshchoka; naukowca, inżyniera i chirurga. Młodzi twórcy znaleźli rok wcześniej pamiętnik Rupina, prywatne notatki o fotograficznym życiu Charkowa w latach osiemdziesiątych, co było na tyle inspirujące, że postanowili ożywić umarłe po rozpadzie ZSRR charkowskie środowisko fotograficzne.

Niektórzy mówią, że już na początku nowego stulecia prace ukraińskich artystów przepowiadały narastające niepokoje społeczne. Pojawiały się w nich pewne sygnały, świadczące o tym, że zbliża się katastrofa. “Jest takie dobrze znane powiedzenie ‘nikt nie jest prorokiem w swoim kraju’ (...). Jednak prorocy istnieją, wystarczy się bliżej przyjrzeć, żeby ich odnaleźć” - pisze Natalia Iwanowa w katalogu do wystawy “SVOI”. Powstaje pytanie, czy mamy prawo do takiego odczytywania prac i narzucania artystom ról proroków? Czy nie dochodzi do instrumentalizacji sztuki i do narzucenia znaczeń, których pierwotnie nie było?

Od listopada 2013 do lutego 2014 roku na Ukrainie trwały protesty, które przerodziły się w rewolucję zwaną Euromajdanem, a następnie w trwającą do dziś wojnę hybrydową w Donbasie. Protestom od początku towarzyszyły działania artystyczne, które z czasem ewoluowały w estetyczny, polityczny, społeczny oraz osobisty przekaz. Sztuka stała się jednostkowym wyrazem oporu wobec Rosji, inteligentnie wykorzystywanym medium budującym obraz rewolucji i samych protestujących, próbą odnalezienia tożsamości oraz sposobem na walkę z ogarniającym pesymizmem. Książka przybliża polskiemu czytelnikowi sztukę ukraińską, która nadal jest Polakom właściwie nieznana, mimo bliskości geograficznej i związków kulturowych i historycznych między Polską a Ukrainą. Poprzez sztukę pokazuje zjawiska i prądy myślowe, które są dziś ważne dla Ukraińców, a które pozwalają zrozumieć nastroje społeczne i polityczne panujące w tym społeczeństwie.
Do tej pory rewolucja i wojna na Ukrainie przedstawiane były z punktu widzenia działań zbrojnych i ruchów politycznych. Tymczasem każdy konflikt niesie ze sobą nie tylko zmiany polityczne, lecz także kulturowe, wyrażające się w działalności artystycznej. Sztuka i kultura stanowią odzwierciedlenie postaw społecznych. Dlatego, obserwując działania artystyczne, możemy dowiedzieć się wiele na temat świadomości społeczeństwa ukraińskiego w czasach ogromnych przemian dotyczących istoty człowieka sowieckiego.

The article presents the first research on street art created in Kyiv during the revolution called Euromaidan (or Maidan) and after. This study is based on the field observation conducted in 2014, shortly after the revolution has come to an end, and later in 2015 and 2016. The questions were if street art represents any common view on the revolution, what is the iconography and form, and what remained of street art after the end of Euromaidan?

The yearbook established in 2013 by the Polish Institute of World Art Studies in Warsaw, is an international scientific journal dedicated to the art and artistic culture of Central-Eastern and Eastern Europe, primarily from the 18th century to the present. The 7th volume of the annual is titled "20th-century Ukrainian Art and Polish-Ukrainian artistic relations". It contains articles that cover issues spanning the whole century and material from various fields of art: from Impressionist and Symbolist painting, Art Nouveau architecture, national trends in art and a quest for a new style, through avant-garde art of the 20th century and in emigration, through the realistic trends of the Socrealism to reach the art of the 1960s and 1970s, when the new oppositional trends emerged that included the artistic “underground” and expanded the art phenomena with the photographic experiments and use of the new media. The volume is edited by prof. Jerzy Malinowski, Ewa Sułek and Agnieszka Pospiszil and contains 31 articles by various authors.

A fragment of the book "Chłopak z pianinem. O sztuce i wojnie na Ukrainie". The mechanism of forgetting about the Soviet past is particularly strong in Ukraine – forgetting through destruction, erasure and removal of all the physical remnants of the former system. Today, a war of remembrance is raging, as all Soviet monuments and other relics of Soviet history are destroyed. The future in Ukraine is to be constructed on the basis of a particular picture of the past. The fragment focuses on the artistic practice of Zhanna Kadyrova, and Nikita Kadan.

Works by Ukrainian artists aimed at commemorating the Jewish heritage in Ukraine are important for both historical and cultural reasons. Further intentional investigation of the past, especially if that past is a difficult one, is a necessary step on Ukraine’s path to self-awareness.

This paper examines the works of Ukrainian artists who comment on the current politics of memory in Ukraine, with the main focus on the artistic work of Nikita Kadan and David Chichkan, and the phenomenon of "Leninopad" - the demolition of monuments to Vladimir Lenin in Ukraine. Since the Maidan uprising in 2013/2014 and the subsequent attacks on the sovereignty and territory of Ukraine by Russia and the so-called “pro-Russian separatists”, there has been intense debate on how to interpret not only Ukraine’s dramatic present but also its complex and difficult past. The mechanism of forgetting about the Soviet past turned out to be particularly strong in Ukraine - forgetting by destroying, erasing, removing all physical remnants of the former system. The war for memory is taking place today with the destruction of Soviet monuments and other remnants of the Soviet history. The practice of ideological correctness is continued through the amputation of "unwanted" elements. It is not possible to have a private memory of the history of the nation, it is always a memory imposed and constructed by people who have power. In Ukraine, the future is to be built on a certain image of the past.

Duet Mykoły Macenko i Ołeha Tistoła, utworzony na początku lat 90. pod nazwą Nacprom, nie jako grupa, lecz program artystyczno-ideologiczny, zajmuje istotne miejsce w sztuce ukraińskiej nie tylko lat 90., lecz również XXI wieku. Na potrzeby tego artykułu przeanalizowana została twórczość duetu w ostatniej dekadzie XX wieku, w momencie tworzenia i wdrażania w życie jej programu .

The series of videos, made during Maidan, show a less commonly known side of the protests—the protesters sleeping on the floor of the occupied Kyiv City State Administration. Revolutionaries presented in this work demonstrate the highest level of trust in sharing their sleep with others. And more. It shows the very moment when protest slowly changes into revolution. It is a moment when people’s movement is no longer home–protest place–home. It is the moment when they decide to stay and fully devote themselves to the force of the revolution. It is this one step that changes everything.

Addressing the selected aspects of Julia Curyło's art, I specifically refer to "feminine issues" rather than "feminist issues". Like many other themes, Curyło approaches feminism from an ironic distance. She deliberately explores the category of "femininity", drawing from its multifarious meanings but at the same time mocking its stereotypical categorizations.

The Ukrainian Revolution of Dignity was a space of extraordinary visual creativity, the analysis of which allows us to better understand its essence, as well as its social and political background. The article proposes the use of postcolonial theories, mainly based on the ideas of Frantz Fanon, Leela Gandhi, and Homi Bhabha, as a tool for a better understanding of the visual sphere of the Maidan revolution. It is based on the dualism between the anti-colonial and nationalist character, and the post-colonial, hybrid character, as well as the potential of civil society and new subjectivity.

The traces - of history, of memory, of today’s engagements, are all powerful tools. Through the remnants, pieces, scratches, even those that might seem unrecognizable, one can build their strength and gain a voice. Ukrainian art today is a profoundly engaged art. It also asks the viewer for the same dedication. To ask questions, search deeper, and finally - participate, through the bodily, tactile presence.

Recenzja 36. numeru magazynu Harvard Ukrainian Studies, wydawanego przez Harvard University od 1977 roku, początkowo jako kwartalnik, obecnie raz do roku jako podwójny numer. Edycja z 2019 roku jest poświęcona zagadnieniu ukraińskiego modernizmu.

This paper examines the works of Ukrainian artists who comment on the current politics of memory in Ukraine, with the main focus on the artistic work of Nikita Kadan and David Chichkan, and the phenomenon of „Leninopad” – the demolition of monuments to Vladimir Lenin in Ukraine. Since the Maidan uprising in 2013/2014 and the subsequent attacks on the sovereignty and territory of Ukraine by Russia and the so called “pro-Russian separatists”, there has been intense debate on how to interpret not only Ukraine’s dramatic present, but also its complex and difficult past. The mechanism of forgetting about the Soviet past turned out to be particularly strong in Ukraine – forgetting by destroying, erasing, removing all physical remnants of the former system. The war for memory is taking place today with the destruction of Soviet monuments and other remnants of the soviet history. The practice of ideological correctness is continued through the amputation of „unwanted” elements. It is not po...

This dark and surreal play follows two Ukrainian soldiers, alongside their dead dogs, trapped in a bombed-out pet shop on the Eastern front in Ukraine. 'Animals Who Ate Their Humans' questions what it means to die, be human, and experience war. Once dead, are we objects to be stuffed and hung on a mantlepiece, or are we sacred, to be left untouched? Are we, as humans, senseless killers or superior beings? What value do we and should we place on human and animal life? In this grotesque and surrealistic story, the human perspective is mixed with that of animals, the well-known world, although under fire, slowly disappears in the fumes of absurdity. The text questions the anthropocentric perspective and the right to decide the fate of other living creatures, as well as comments on the ongoing Russian-Ukrainian war in Donbas.

This paper examines the works of Ukrainian artists who comment on the politics of memory in Ukraine, with the main focus on the artistic work of Nikita Kadan, David Chichkan, and Zhanna Kadyrova, as well as the phenomenon of "Leninopad" - the demolition of monuments to Vladimir Lenin in Ukraine.
 Since the Maidan uprising in 2013/2014 and the subsequent attacks on the sovereignty and territory of Ukraine by Russia, there has been intense debate on how to interpret not only Ukraine’s dramatic present but also its complex and difficult past.